Phật học

Chân lý thứ hai là chân lý về sự phát sinh hay nguồn gốc của dukkha (Dukkha- samudayaariyasacca, Khổ diệt thánh đế). Định nghĩa danh tiếng và thông dụng nhất về chân lý thứ hai, được tìm thấy trong rất nhiều bản kinh nguyên thủy như sau:

Như chúng ta đã biết, sự chết là điều chắc chắn sẽ xẩy ra. Chẳng ai tránh đựơc. Ngay cả đến những vị tâm linh phát triển tột mức như Đức phật cũng không tránh khỏi. Chẳng có ai sống mãi. Chẳng có ai từng đọc cuốn sách này sẽ sống mãi, bất kể gìa, trẻ, đẹp, xấu, giầu, nghèo cuả người đó ra sao.

Để có thể tồn tại trong cuộc đời này, mỗi chúng ta đã trải qua không biết bao nhiêu cuộc chiến đầy gian nguy, thử thách. Trong số đó, cuộc chiến đấu với chính mình là một cuộc chiến đấu khó khăn nhất. Nó có ý nghĩa quyết định đối với tương lai, đối với nhân cách, phẩm gia của mỗi người.

Chúng ta đã biết niệm Phật tinh chuyên, vãng sanh Tây Phương liền được ba quả vị bất thối; đây nói thêm về tâm...

Mạnh Tử nói: “Ai cũng có thể là Nghiêu, Thuấn”. Tuân Tử nói: “Người tàn ác cũng có thể trở thành ông Vũ”. Thường...

1- Huệ Viễn Đại sư: Đại sư Huệ Viễn (334-416) người Nhạn Môn, Sơn Tây. Thuở nhỏ tinh thông Nho, Lão cùng Bách gia chư tử. Trưởng thành xuất gia với Pháp sư Đạo An, chùa Nghiệp Trung, Hằng Sơn.

Năm nay là năm Dần, năm con Hổ, năm của chúa sơn lâm, hứa hẹn một tương lai hùng mạnh, tươi sáng, đầm ấm hạnh phúc. Năm con trâu có những thành công nhất định nhưng vẫn còn đó nhiều vấn đề mà con người cần phải nỗ lực nhiều hơn, năm con hổ còn dài ở phía trước, mở ra cho mọi người một khung trời thênh thang rộng lớn để làm ăn cũng như bình ổn về đời sống tinh thần. Nếu sự nổ lực của con người, cộng với tài năng và trí tuệ của họ thì thành ngữ: “Tý hư, Sửu hao, Dần bất lợi” sẽ chỉ là thành ngữ trong quá khứ mà thôi.

Chắc trong giờ phút này các vị đang trong niềm hân hoan hạnh phúc, vì các vị đang được trở về nơi cội nguồn tươi mát, dưới mái Tổ đình Ấn Tôn Từ Đàm lịch sử ấm cúng này. Các vị biết không? Nơi đây trên 300 năm trước Tổ sư Minh Hoằng Tử Dung đã chấn tích khai sơn hoằng truyền chánh pháp và xiển dương dòng thiền Lâm Tế và cũng từ đây đã làm phát huy thiền phái Liễu Quán thịnh hành từ miền Trung đến tận miền Nam, đến hôm nay và mãi mãi về sau. Tất cả chúng ta đều là chắt chiu hậu duệ của Ngài.

Diệu đế thứ nhất (Dukkha-ariyasacca) thường được hầu hết các học giả dịch là "Chân lý cao cả về sự khổ" và nó được giải thích là: sự sống, theo Phật giáo, chỉ là đau khổ. Cả sự phiên dịch lẫn giải thích ấy đều rất sai lạc và không làm ta thỏa mãn. Chính lối phiên dịch dễ dãi hẹp hòi và cách giải thích nông cạn về khổ đế đã khiến nhiều người lầm xem Phật giáo là yếm thế bi quan.

Dưới đây là một bản kinh ngắn trích từ Tương ưng bộ kinh (Samyutta-Nikaya), gồm 5 quyển, Ấn bản PTS, 1892-1898. Bản kinh này được Đại Đức Môhan Wijayaratna dịch từ tiếng Pali sang tiếng Pháp trong quyển "Những bài thuyết pháp của Đức Phật" (Les Sermons du Bouddha, nhà xuất bản Cerf, 1988, Paris, tr.46-48). Tên của bài kinh này là Sangama (tiếng Pali) có nghĩa là một trận chiến hay một cuộc chiến.