Tôi đã có kinh nghiệm trực tiếp về điều này. Ấy là một buổi chiều mùa hạ. Trời nắng dịu. Tôi đi vào một ngôi làng xa lạ. Lần đầu tiên mình bước đến, một con đường cát trắng đầy bóng mát của hàng tre xanh ở về một bên, và bên kia là đồng lúa. Bóng cành lá tre in xuống trên đường. Một bà gánh bán chè tươi, rau, hành từ đằng xa đi tới. Gặp bà, tôi hỏi mấy câu về ngôi làng. Bà đáp, lời lẽ lịch sự, làm tôi ngạc nhiên. Lời bà nói chậm rãi, nhã nhặn như để lại cả mảnh làng, con đường đi, trời xanh và nắng vàng cho tôi. Sao mà quý đến thế! Sao con người mà quý đến thế! Một hạnh phúc lớn lao không tiền mua mà có, một ý nghĩa cao cả của đời không tìm mà gặp. Điều đó củng cố niềm tin vốn có của tôi. Nói với ai, mình nên luôn luôn dùng lời lịch sự.
Dùng lời lịch sự nhiều lần quá thành ra quen, rồi từ cái quen đó sinh ra sự dễ chịu, và làm mình vui. Khi sự lịch sự làm mình vui là khi chúng ta bước vào một con đường mới, một cuộc đời mới. Vấn đề còn lại là cái cấp độ của điều vui ấy. Nếu vui ít thì có nghĩa là mình tha thiết với điều lịch sự ít. Nếu vui nhiều thì có nghĩa là mình tha thiết nhiều. Dần dần mình thấy rõ thêm ý nghĩa của lịch sự: làm đời vui, làm đời đẹp. Chúng ta thương mến, quý trọng lời nói lịch sự.
Những sự tha thiết ấy, lòng thương mến quý trọng ấy không dừng lại ngang đây. Chúng ta còn suy nghĩ thêm, còn tu dưỡng tính tình thêm. Sự lịch sự lại đến gần chúng ta thêm nữa. Và dần dần chúng ta tìm thấy có cái gì cao quý ở trong sự lịch sự: và việc này xảy ra như một sự chứng ngộ lớn. Rõ ràng, nó đã quyết định con đường của bạn. Bạn nhiều sự lịch sự với hết cả lòng thương yêu. Nó trở thành như một nguồn hạnh phúc của bạn. Bạn không còn làm phép lịch sự vì người khác. Bạn làm phép lịch sự trước hết là vì chính mình. Nó đã làm nên con người bạn. Bây giờ bạn mới nhận ra sự lịch sự là đẹp và sang đến thế. Dần dần nó đã đi vào bản chất của mình. Đó là con đường vô cùng thơ mộng dẫn bạn đi thẳng về Như lai.
N.T.T
