Lá khô vừa rụng xuống đã choáng váng bốc lên bay bổng, không chìu theo nhát chổi tung cả bụi „tam muội hoả“ của nhóm người chia nhau bốn góc đang quét lá đem vào cho nhà bếp nhen lửa. Mọi vật ngất lịm trong ánh nắng, bãi hoải trong màu xám trắng của đất cát trong sân. Chỉ duy cây Bồ đề không biết lấy sinh khí từ đâu mà vẫn xanh trên ngọn, vẫn mát nơi thân, vẫn đổ bóng chan hòa trên mặt đất, như một ân huệ của ngày tháng sáu !
Nhưng hôm ấy nhìn màu xám của sỏi đá trong sân, nhìn màu xanh không đổi của cây Bồ Ðề tôi bỗng nhớ đến hàng phượng từ Phu Văn Lâu lên cầu Bạch Hổ giờ này chắc đang rối rít trao bông cho nhau thay vòm lá xanh phủ kín đường đi, nhớ cây phượng nơi góc Ðài Phát thanh cạnh cầu Trường Tiền thường sà hoa xuống nước và nhớ làm sao những cây phượng trong sân trường Ðồng Khánh năm năm vẫn rộ một màu đỏ thắm với tuổi học trò.
Trong những ngày nồng cháy tháng sáu của Huế, chỉ có hoa phượng là có thể thi gan dài hơi uống nắng từng nghỉn mà không say. Uống nắng ừng ực vào lòng như thế, tưởng đâu phượng sẽ tung rãi một thứ lữa hỏa diệm sơn đốt cháy phố phường. Nhưng huyền diệu là phượng trên trời ! Trong màu nắng chói chang lòa mắt, hoa phượng lại bắt mắt cho mắt nhìn thêm ! và hành nhân đang quáng nắng bỗng chợt mát trong hồn khi mắt dừng lại trên từng cánh mỏng màu san hô hổ phách trang đài khoe sắc trên tầng lá xanh. Sáng, trưa, chiều, màu hoa đỏ như môi son thiếu nữ nhoẻn nụ cười tươi nhất trên khắp các nẻo đường xứ Huế khiến cho người Huế ở kiếp nào cũng sẵn lòng đổ mồ hôi hột, nhể nhại trần thân chịu cơn nắng suốt cả đời người, để được một sáng ra đường gặp hoa, buổi trưa tình cờ thấy hoa và buổi chiều đi về với hoa trong những ngày hè thét lửa. Riêng tôi, hôm ấy, đứng trong sân chùa Từ Ðàm khổ hạnh bỗng nghe nhớ nỗi say mê của tuổi mười sáu ép phượng trong sách vở mong giữ hoài một màu đỏ trong tim như giữ một mảnh đời của Huế.
Ðêm hôm ấy tôi nằm mơ thấy mình cùng với lũ bạn đạp xe trên khắp các con đường quen thuộc nơi chốn cố đô. Mỗi năm hè về lũ con gái mười sáu mười bảy chúng tôi thường có lệ rủ nhau đạp xe đi „duyệt“ các nẻo đường xem phượng nở hoa và chấm điểm cây nào sây bông nhất mùa. Cong lưng trên xe, mồ hôi dính bết tóc mai, má đã hâm hấp hồng trong nắng, cả đoàn con gái áo trắng chạy hết đường Lê Lợi, dọc sông bến Ngự qua An Cựu rồi băng qua cầu Trưởng Tiền, duyệt hết quãng đường Trần Hưng Ðạo, vòng lại chui qua cổng Thượng Tứ vào trong Ðại Nội. Vừa đi vừa ngắm cây cỏ vừa chỉ trỏ cười nói râm rang.
Trong mơ nghe kháo nhau năm ni được mùa hoa phượng, cả bọn đâm ra khó tính không dừng lại ở một gốc cây nào mà cứ đi mãi, đến cuối một con đường không nhớ tên, lũ con gái đồng kêu lên kinh ngạc : một cây phượng già hiển hiện trước mắt với tàn hoa rực rỡ chưa từng thấy trong đời. Cả bọn quẳng xe sóng soãi trên đất, chạy đến đứng dưới gốc phượng nhìn lên, sửng sốt trước màu đỏ liên hoan trên nền trời thiên thanh nhạt nhoà buổi sáng !
Hàng nghìn đoá hoa phượng chen nhau trên cành trùng trùng điệp diệp toả quanh thân cây, đan kín bầu trời. Ánh nắng và màu xanh da trời chỉ còn thấp thoáng những chấm lóng lánh như kim cương điểm xuyết trên màu đỏ, tạo một cảm quan thị giác chập chờn huyền ảo. Từ đó màu đỏ bỗng lung linh tràn ra thành những dợn sóng trên mặt hồ màu hổ phách mông mênh thu hút mê hoặc… Những khuôn mặt ngước nhìn trời bỗng như bị thôi miên trở nên bất động. Thoáng sau tôi nghe dạ dày mình thót lên cảm giác mất trọng lực, cùng lúc cả lũ thiếu nữ áo trắng đột nhiên tay quàng tay thành vòng tròn cất mình lơ lửng, rồi vụt bay la đà vào trong vùng màu đỏ ối, như một đàn thiên nga đập cánh sà vào trong biển lửa.
Chúng tôi bay lượn xoáy vòng trên các bông hoa càng lúc càng nhanh với một tốc độ chóng mặt. Màu đỏ loang loáng ngời hào quang ! Từ những bông hoa rực thắm phát ra những âm thanh đầy màu sắc thanh thoát, lóng lánh ngân dài không dứt. Từ âm thanh nhỏ như tơ ấy bỗng tuôn ra những chuỗi ngũ sắc trong suốt như pha lê, thu hút những tấm thân mềm mại trong tà lụa bạch vút cao lên trong vòng xoáy muôn màu lồng lộng.
Trong mơ, đường bay hầu như dài vô tận, cả bọn thấy trong lòng hạnh phúc khôn tả nên cất tiếng cười ròn rã. Đột nhiên Lê, cô bạn có nước da ngăm đen từ thời tiểu học, lên trường Đồng Khánh, Lê được giải nhất ca hát với bài „Thuyền viễn xứ“, lanh lãnh cất cao giọng hát. Đồng thời toàn thể rừng hoa bỗng biến thành một tấm thảm nâng đoàn con gái lên phía trời xanh. Trong lúc tiếng hát của Lê vút dài réo rắt trên từng không ! Cảm giác choáng váng ngợp người giữa khoảng bao la làm nghẹt thở! Tiếng hát, tiếng cười quyện vào nhau thành tia chớp làm vỡ tung những cánh hoa cùng áo trắng phấp phới giữa hư không. Khi tiếng ngân vừa dứt, tôi giật mình choàng tỉnh ! Mồ hôi đầm đìa ướt áo! Cùng một lúc tiếng gà chùa Từ Ðàm rền rĩ trong khóm chanh sau vườn… thảng thốt như vừa hỏng chân rơi tòm vào đáy giếng khô, tôi nhìn quanh… Ánh sáng ban mai còn nhút nhát nơi khung cửa song sắt màu lam, nhạt nhòa nhưng cũng đủ soi rõ vẻ nghèo nàn chật chội của căn phòng đang dùng làm nơi ngả lưng cho mười mấy nữ Phật tử tạm qua đêm. Tôi trở người nằm nghiêng, co tay gối đầu, cùi chõ vẫn chưa quen chỗ nằm lạ, vụng về chạm cái kịch vào nền xi măng qua lớp chiếu cũ gây cảm giác tê dại cả một bên thân. Mùi chiếu nồng ẩm quyện lẩn với hơi người, ngột ngạt khó thở. Mấy chiếc ghế lõng chõng chồng lên nhau trong góc phòng càng làm tăng sự tù túng của không gian nhỏ bé hạn hẹp. Tôi nhắm mắt bần thần nhớ đến giấc mơ đẹp kỳ lạ. Cảm giác êm ái khó tả khi toàn thân lửng lơ bồng bềnh trên hoa phượng đỏ còn âm hưởng như một tương phản với thực tại trần trụi hiện tiền.
Trong những năm tháng về sau, không còn giấc mơ nào đẹp hơn giấc mơ „phượng trên trời“. Từ ấy nỗi nhớ phượng đỏ tuổi học trò trở nên nỗi nhớ nhung của kẻ đang đứng nơi hang tối trong huyền thoại Platon, đã một lần nhìn ra hạnh phúc, chân lý, nên mãi hoài mang theo trên quãng đường nhân thế…
Thái Kim Lan
