5h30 sáng, chiếc xe khách dừng lại tại điểm đỗ cách thành phố Luang có đến 3km. Trời tờ mờ đất và không khí vẫn còn mang hơi sương nhè nhẹ. Vài chiếc xe tuk tuk đến đón khách đưa về khách sạn. Chúng tôi theo một chiếc đi về phía thành phố. Mặt trời vui vẻ vượt ra khỏi đỉnh núi phía xa báo hiệu một ngày nắng. Vầng hồng lan rất nhanh trên bầu trời và cả không gian sáng bừng trong ngày mới.
Những chiếc áo màu cam trên chặng đường khất thực
Không có gì khiến người ta có thể ấn tượng mạnh đến thế khi nhìn thấy những hình ảnh mà trước nay chỉ được xem qua tivi. Trong lúc chúng tôi đang hí hoáy với mặt trời thì bất ngờ gặp bên kia đường, trên vỉa hè sạch sẽ, một dãy dài những nhà sư đi khất thực vào buổi sớm. Một đoàn khoảng hơn 20 nhà sư khoác trên mình chiếc áo cam rực sáng như một dòng sông màu cam trên đường phố.
Dòng người khất thực vào mỗi sáng – Ảnh: Lam Linh
Dù đã có những nghiên cứu trước về nơi mình sẽ đến, nhưng chúng tôi vẫn ngớ người choáng ngợp vì hình ảnh thật đang ở ngay trước mắt. Một đoàn tăng lữ đang bước những bước chầm chậm trên đôi chân trần trên đường khất thực. Các tăng lữ bước sát theo nhau, người này nối theo sau người khác, người lớn tuổi hơn đi trước, nhỏ hơn đi sau. Họ bước qua những chiếu nghỉ của người dân sùng đạo trong thành phố đang chờ đợi, trên vai khoác những chiếc thố bằng bạc được bọc bằng đồ mây tre đan bên ngoài. Nghi thức khất thực mỗi sáng đã tồn tại bao đời nay.
Đám chúng tôi lúc đầu còn ngồi nguyên trên xe chụp hình. Sau đó, đồng loạt nhảy cả xuống xe. Lặng lẽ đi bên cạnh các nhà sư, không dám gây huyên náo hay làm phiền. Ngay đến cả chụp ảnh cũng cố gắng để tiếng máy không làm kinh động đến không gian yên tĩnh này. Không ồn ào, không chuyện trò, chỉ có tiếng tà áo sột soạt theo mỗi bước chân và tiếng Nam mô a di đà phật của phật tử.
Các chõ xôi và mì tôm buổi sớm vơi dần, người ta lại mang ra những chõ xôi mới. Mỗi người một nắm xôi nhỏ. Một vài du khách nước ngoài thay vì chụp ảnh cũng đã ngồi xuống với người dân bản địa. Bố thí cho các nhà sư dường như là nghĩa vụ thiêng liêng và là niềm tự hào của người dân thành phố này.
Luang Prabang, cố đô của nước bạn Lào anh em trong những năm gần đây đã trở thành một điểm du lịch hấp dẫn. Có đến 40 ngôi chùa tập trung rải rác trong thành phố nằm giữa hai con sông này và số lượng tăng lữ cũng chiếm hàng đầu cả nước. Kể từ khi được công nhận là Di sản thế giới vào năm 1995, lượng khách du lịch đổ về đây đã khiến thành phố gặp nhiều khó khăn trong việc duy trì những nét yên bình vốn có. Một trong những hệ lụy là việc khách ầm ĩ vào mỗi sáng khi có đoàn tăng lữ đi qua.
Hòa nhập vào cuộc sống, lũ chúng tôi buổi sớm hôm sau không còn đứng chụp ảnh nữa. 5h30 sáng, mỗi đứa chia một ngả mang theo những chõ xôi nhỏ cùng ngồi với người dân trong các ngõ nhỏ, chờ đợi những dòng áo màu cam đi qua. Một cách để thể hiện lòng tôn kính của mình với thành phố.
Trong suốt cả thành phố, mỗi ngôi chùa cách nhau vài ngôi nhà. Cách tốt nhất để ghé thăm là chọn lọc những ngôi chùa đẹp nhất và ra phố lớn thuê một chiếc xe đạp đi lòng vòng. Giá thuê xe khoảng 15.000 đ/ngày và trả trước 18h. Nhưng có thể thương lượng với chủ xe để chạy xe đến khoảng 22h.
Những ngôi chùa phong cách Lào – Ảnh: Lam Linh
Men theo dòng Mê Kông để đến với các ngôi chùa cổ kính đã có lịch sử lâu đời như thành phố này. Trong đó nổi bật là Viện bảo tàng Quốc gia vốn trước đây là Cung điện Hoàng gia vang bóng một thời nằm ngay trên trục phố chính. Viện bảo tàng mở cửa vào lúc 8h đến 12h và từ 14h đến 17h hàng ngày. Khuôn viên rộng và nhiều cây xanh. Dáng dấp của Cung điện vẫn được giữ nguyên cho đến tận ngày hôm nay.
Trong các ngôi chùa mà bạn có dịp ghé chân đều có những điều hấp dẫn riêng: Wat Phra Bat Nua nổi bật bởi bức tường dát vàng ngay phía mặt ngoài vào điện chính. Chùa What Mai với bức tượng Phật lớn ngay chính điện… Các ngôi chùa đều mang những dáng dấp riêng với nét chạm trổ tinh xảo. Đặc biệt không thể bỏ qua chùa Wat Xiangthong. Ngôi chùa này được xây dựng từ những năm 1560 với bức tranh tường kể lại tích Phật bằng nghệ thuật Mosaic được công nhận là di sản thế giới. Từ ngôi chùa này có đường xuống với dòng Mê Kông. Chiều nay có buổi thuyết giảng của một vị sư từ Chiang Mai – Thái Lan sang. Những đóa hoa sen thơm ngát được tết bó cẩn thận và đặt trong những chiếc khay, công việc chuẩn bị cho buổi giảng kinh được các sư và các bà vãi gấp rút hoàn thành.
Trong tiếng Lào, Luang Prabang mang nghĩa Phật vàng lớn, là nơi tôn nghiêm và vẫn còn gìn giữ được nhiều nét văn hóa Phật giáo nhất trong cả nước.
Thềm nhà có hoa
Anh bạn làm trong ngành du lịch cảnh báo với tôi về một Luang đã bị mất đi nhiều vẻ đẹp thơ mộng khi khắp thành phố đã mọc lên những khách sạn, quán bar và nhà hàng. Những dãy phố này nằm hẳn gần với núi Phousi bên ngoài khu phố chính. Con đường này chạy song song ở giữa hai dòng sông, nở rực rỡ những bông hoa điệp vàng trong nắng hè (Trong tiếng Lào là hoa Dock Khoun), những cây trứng cá đang mùa quả đỏ ối và những bông hoa mù u tim tím. Từ phố chính rẽ nhánh sang hai bên là hàng chục ngõ ngỏ, kéo dài đến tận bờ sông. Dưới các bãi sông, những bờ cát hấp dẫn ngay lũ chúng tôi với ý nghĩ về một buổi picnic đêm trăng.
Những ngõ nhỏ xinh đẹp và sạch sẽ với những hiên nhà tràn ngập hoa lá và tiếng chim rộn ràng. Ánh nắng rải rác trên con phố, xiên xiên qua những tán hoa rung rinh trong gió. Con ngõ thoai thoải dần xuống, nhà nào cũng có một khoảnh vườn nho nhỏ và những chậu hoa, những bồn hoa nở đầy ngay trước cổng, bên những hàng rào thấp nhìn rõ những chếc sân thoáng mát. Thấp thoáng sau muôn vàn lá hoa là những ngôi nhà nhỏ. Các ngôi nhà chủ yếu hai tầng, xinh xắn và sạch sẽ, không có những ngôi nhà cao chót vót nào. Các căn phòng đều có cửa sổ trông ra ngõ hay vườn, những thềm nghỉ trên tầng hai được đặc biệt yêu thích vì thơm nồng hương hoa và mát mẻ với làn gió không ngừng thổi từ phía sông. Giá cả phải chăng khoảng 2 đến 3 đô/người.
Tăng thêm vẻ đẹp cho những con ngõ là những chiếc ghế băng làm bằng gỗ hay những chiếc ghế đá được đặt suốt con đường. Sau những phút tản bộ an nhàn trong phố, ngồi lại nghỉ chân bên hiên nhà, trò chuyện với những người dân thân thiện là điều tuyệt vời nhất để hiểu thêm về con người nơi đây.
Hoa quả ở Luang đặc biệt rất rẻ, nhất là măng cụt và chôm chôm. Các món ăn nổi bật là lạp (món tôm nhảy tanh tách tươi nguyên được vắt chanh và ăn với xôi). Ngoài ra, các nhà hàng bên đường chính cũng phục vụ món ăn Âu và Á, nhưng nếu bạn muốn biết về thú ẩm thực của người Lào thì cách tốt nhất là thăm viếng một quán ăn đơn giản nào đó ngay gần bờ sông.
Trong dòng chảy như vũ bão của cuộc sống, được thư thả lắng nghe tiếng đàn dìu dặt trong đêm trăng của anh bạn Lào, nhấm nháp chút hương vị bia Lào, thoảng hương hoa quanh quất, một dịp nghỉ hiếm có mà không phải chuyến đi nào cũng mang lại.
Chợ đêm
Mắt biếc Khuangsi, Hoàng hôn đỉnh Phousi và phiên chợ đêm rộn ràng
Sau một buổi đi ngắm nghía các chùa với đôi chân mỏi rã rời, chúng tôi quyết định chạy ra ngoài Luang khoảng 20km để thăm thác Khuangsi. Dòng thác này nằm trong khuôn viên khu bảo tồn quốc gia với rất nhiều cây xanh. Đây được coi là mắt ngọc bởi dòng nước xanh biếc đổ từ trên núi xuống. Ngọn núi này không cao nhưng là núi đá vôi đã tạo thành màu xanh tuyệt đẹp cho cả con thác. Thác có nhiều tầng với những hồ nước trong vắt nhìn rõ những mảng rêu xanh. Xung quanh hồ là những thân dây leo và cây khoai nước với những chiếc lá to, cao hơn đầu người. Những bông hoa vàng rủ như những chiếc kèn cho một ban nhạc khổng lồ.
Khoangsi được người dân và du khách rất ưa chuộng. Đây là lá phổi xanh của thành phố và đất nước Lào. Đông đảo du khách và dân trong vùng đến nghỉ ngơi, picnic và tham quan. Trèo lên tận cùng của ngọn thác để có thể ngắm nhìn toàn cảnh thác nước, đường đi lại dễ dàng vì người ta đã khéo léo tạo những bậc đá lên đến chân ngọn thác cao nhất. Một số hồ nhỏ xinh xắn nằm giữa thiên nhiên xinh đẹp biến thành những bể bơi khi có khá đông người bị hấp dẫn bởi màu xanh bất tận xuống bơi. Đa phần là người nước ngoài. Họ thích thú và thỏa sức vẫy vùng trong làn nước xanh trong vắt đến tận đáy. Xung quanh khu vực thác là những chiếu nghỉ cho du khách đến ngồi chơi. Dòng nước bạc mỏng manh như một làn mây mỏng đổ ầm ào xuống hồ và theo những tầng thác xuống đến tận dòng sông Mê Kông.
Nếu bạn không thích thác có thể đi tản bộ trong rừng và ngắm nhìn những con hổ, hươu hay những chú thỏ đang chạy nhởn nhơ trong khu rừng cạnh đó.
Hoàng hôn buông xuống cố đô Luang, chúng tôi vội vã trèo lên đỉnh Phousi, đỉnh núi duy nhất của thành phố để ngắm nhìn toàn cảnh thành phố khi chiều xuống.
Đường lên Phousi hơn 300 bậc cao, không dễ chút nào với những đôi chân mỏi nhưng không làm chúng tôi chùn bước. Các khách du lịch nước ngoài cũng vội vã leo lên những bậc cao cho kịp buổi hoàng hôn. Những bậc thang thơm mùi hoa đại và được những bông hoa màu trắng sứ này tô điểm suốt dọc lối đi. Phousi là điểm cao nhất của thành phố. Từ đây, có thể nhìn ngắm toàn cảnh thành phố và con sông Mê Kông cuộn đỏ phía xa. Hoàng hôn dần buông một màu hồng tím nhẹ nhàng lên khắp thành phố. Bóng tối dần bao trùm khắp không gian, lên ngọn núi xa xa, lên dòng sông và cả những ngôi nhà xinh xắn. Buổi đêm êm ả cho trăng lên nơi đầu non.
Bước xuống khỏi Phousi là chạm tay đến với chợ đêm Luang. Khu chợ đã được lên đèn và nằm hoàn toàn trên con phố chính, phía dưới chân núi, kéo dài cho đến tận gần cuối con phố.
Chợ đêm Luang Prabang mở phiên hàng ngày từ khoảng 18h cho đến 22h đêm. Các gian hàng nằm trên đất bán đủ các mặt hàng thủ công mỹ nghệ. Chủ yếu là các sản phẩm may mặc, những chiếc váy Lào màu sắc, chiếc ví xinh xắn được thêu cầu kì, chiếc túi bằng cói hay thổ cẩm duyên dáng. Đặc biệt là những chiếc đèn xếp giấy đơn giản và gọn gàng. Các bà các chị đến chợ phiên này thế nào cũng mua cho mình được một sản phẩm nào đó về làm kỉ niệm. Các cô gái Lào thân thiện và nhẹ nhàng thuyết phục được bạn mở ví mà vẫn hài lòng với sản phẩm mang về.
Vòng quanh chợ và lỉnh kỉnh mua được khá nhiều thứ, chúng tôi đạp xe dưới ánh trăng thanh dọc con sông yên ả. Thành phố này không có bạo lực và trộm cắp. Người xứ Luang coi ăn trộm là một tội ác rất lớn, ai bị bắt sẽ phạt rất nặng. Có thể do thấm nhuần không khí của Phật giáo từ khi mới sinh ra. Xe đạp chúng tôi để bên ngoài chùa hay trước chợ đều không phải lo lắng. Trong không khí se se lạnh của buổi đêm, chúng tôi lang thang khắp những con phố, thảng nghe tiếng kinh cầu hòa quyện với hương hoa. Mong sao những êm đềm và dịu dàng ấy sẽ còn mãi với Luang, để khi đi xa rồi lại muốn tìm về chốn thanh tịnh đầy chất thiền nơi xứ bạn.
Lam Linh
