Tiêu biểu là ở nước Đức, một nước có trình độ cao và là nơi phát sinh, giao thoa giữa nền văn minh triết học nổi tiếng, nơi giao thoa của hai nền triết học Đông-Tây kim-cổ mà đặc biệt là hai nền giáo dục nổi trội trên thế giới.
Thời gian ngắn ngủi chúng tôi chỉ xin nói đến ba tiểu tiết gọi là đặc trưng và tiêu biểu cho một tác phẩm hoàn chỉnh viết dưới thể tài “Thư tín”, thư nhà trở thành thư từ chung cho mọi nhà, mọi bà mẹ Đông-Tây.
Thể tài này khó cơ cấu thành một cuốn sách cầm tay, gối đầu dường để tiện đọc trong mọi hoàn cảnh. Đọc để dễ thư giản, đọc lại, đọc nhiều lần mà vẫn yêu thích vì nó liên quan đến việc giáo dục gia đình.
Cơ cấu hình thành sách hợp lý, có sự cân đo, đông đếm xếp đặt thành mục lục gồm như 10 chương tiết liên hoàn, khéo tài xâu chuỗi. Mở đầu, lời bạt mở đường phát quang cho phần chích yếu. “Thư Gởi Con” với nhiều khám phá, chắt lọc, qua điểm kể về phương diện minh triết dân gian.
Với một mức độ có thể đọc và hiểu một cách hồn nhiên, đầy lý thú, say mê càng đọc càng chờ cái mới, cái lạ xuất phát từ cái bình thường được nâng cấp thăng hoa từ cái cao vời của triết học, của triết lý giáo dục được chuyển hóa bằng dòng tư tưởng bình dân mà thâm hậu, uyên áo với một văn phong nhẹ nhàng, trung thực để phát huy và nuôi dưỡng tinh thần lành mạnh, phá chấp và cao thượng, cao sang mà không xa với thực tiễn đời thường và vì vậy cuốn sách cần cho các giới: thanh thiếu nhi, thiếu nữ, thiếu nam, tuổi làm mẹ, làm ông, làm bà để tiếp thu kinh nghiệm, nghiền ngẫm suy tư. Sách cung cấp cho chúng ta một tri thức cần thiết cho người Việt ở ngoài nước, trong nước giữ gìn bảo lưu giá trị của nền giáo dục truyền thống dân tộc để xây dựng nếp sống trong sáng lành mạnh, an lạc tự tại hạnh phúc.
Viết theo lối song ngữ Đức-Việt là ngôn ngữ mẹ Việt Nam và chuyển ngữ ngôn ngữ tiếng Đức, khó viết, khó học vì “ớn” nhất là khi học tiếng Đức chính là vì ngữ pháp. Tác giả vừa là dịch giả, người mẹ thông tuệ hai ngôn ngữ Việt-Đức, người con tiếp thu sớm ngôn ngữ Đức. Thư mẹ Kim Lan gởi con Mai Lan từ khi Mai Lan còn bé cho đến ngày trưởng thành, đủ sức có vây có cánh tung bay lên không gian thu hẹp và được mở rộng.
Những tư duy trượt lên tư tưởng triết học Đông-Tây, là những phát kiến, phát sinh hợp lý, thức thời vì nó uyển chuyển tự nhiên trong thể liệu, trong cách chuyển mạch tài hoa của một nhà văn, nhà thơ, nhà giáo cao cấp dạy môn Thiền và Tôn giáo tỷ giáo ở cấp Đại học tân tiến của nước Đức, cụ thể là Cộng Hòa Liên Bang Đức trước ngày nước Đức thống nhất.
Tình mẫu tử thể hiện bằng tình thương mầu nhiệm bất phân biệt Đông-Tây xưa nay, nội-ngoại, tôn giáo tinh hoa của Thiền học, Phật học như được tan biến trở thành tư tưởng nhận thức của nhân loại, của thời đại hôm nay.
Tôi chỉ xin nêu ra vài nét tiêu biểu ban đầu đọc tác phẩm "Thư gởi con" để cám ơn chị Kim Lan, mừng chị có cháu Mai Lan dồi dào sức lực, khỏe mạnh, trưởng thành bằng tình thương cao đẹp của chị dành cho cháu, danh cho gia đình, cho bên nội, bên ngoại có phần lấn lướt hơn nhưng lối trình bày hài hòa, cân phân không phân biệt nội-ngoại theo lối: ăn bên nội tội bên ngoại, nghiêng bên Đông bỏ bên Tây, nghiêng bên Tây bỏ bên Đông, nghiêng bên hiện đại quên truyền thống dân tộc, nhất là gia tộc người Huế, nơi còn giữ gìn được nhiều lễ nghi tốt đẹp.
L.Q.T
