Ngày Phật Đản 63 bắt đầu bằng lễ rước Phật từ Chùa Diệu Đế lên Chùa Từ Đàm do các đoàn thể như các Khuôn Hội Phật giáo, Gia Đình Phật Tử, Sinh Viên Phật Tử, Công Chức Phật Tử, Tiểu Thương Phật Tử…phụ trách. Hàng lãnh đạo Phật giáo, các hàng Phật tử, đại diện chính quyền trong đó có Thị Trưởng Huế, các quan khách trong đó có đại diện của Toà Lãnh Sự Mỹ và Đài Loan và đại diện của Phòng Thông Tin Văn Hóa Pháp tại Huế và Phật tử thì tề tựu ở Từ Đàm chờ Phật “về” đến để cử hành lễ chính thức.
Hôm ấy Phật về hơi trể…Lý do vì đoàn rước Phật vừa băng qua cầu Gia Hội để vào đường chính của thành phố thì một loạt các biểu ngữ lạ xuất hiện ngay trong đoàn rước Phật như sấm chớp làm ù tai hoa mắt không những số công an cảnh sát đang lăm le canh chừng đoàn rước Phật mà cả đối với những dân chúng và Phật tử đứng đầy hai bên đường xem đoàn rước đi ngang. Những biểu ngữ ấy viết:
Chúng tôi đã đến lúc bị bắt buộc phải tranh đấu cho chủ trương tôn giáo bình đẵng. Chúng tôi không từ chối một hy sinh nào
Phản đối chính sách bất công gian ác
Cờ Phật giáo quốc tế không thể bị triệt hạ
Phật giáo đồ chỉ ủng hộ chính sách bình đẵng tôn giáo
Yêu cầu chính phủ thi hành chính sách tôn giáo bình đẵng
Phật giáo đồ nhất trí bảo vệ Chánh Pháp dù phải hy sinh.
Không đợi chính quyền phản ứng bằng cách ngăn chận và giải tán đoàn rước, tịch thu các biểu ngữ và bắt giam những người căng biểu ngữ.v.v…, với tư cách người chịu trách nhiệm về đoàn rước, Thượng Toạ Mật Hiển đã ra lệnh ngưng đoàn rước và tịch thu các biểu ngữ rồi mới cho đoàn rước tiến hành. Các biểu ngữ bị tịch thu, đoàn rước tiếp tục tiến lên một quảng thì đợt biểu ngữ thứ hai với nội dung y hệt lại lác đác xuất hiện ở những đoạn khác trong đoàn rước. Tình trạng đó xảy ra mấy lần và cuối cùng Ban Tổ Chức phải mời cả Thượng Tọa Trí Quang xuống hiện trường ra lệnh dẹp các biểu ngữ để lễ rước Phật có thể tiếp tục và hứa với những người trương biểu ngữ là khi về đến Từ Đàm Thượng Tọa sẽ trả lời về những yêu sách trên các biểu ngữ đó. Đoàn rước cuối cùng đã về đến Từ Đàm…
Với tư cách trưởng ban tổ chức lễ Phật Đản 63 tại Huế, Thượng Tọa Trí Quang đã đứng ra cáo lỗi vì lễ đã không cử hành đúng chương trình. Lý do chậm trễ đó là các biểu ngữ đột ngột xuất hiện trong cuộc tuần hành. Một lần nữa, Thượng Tọa yêu cầu Phật tử căng các biểu ngữ ấy lên cao cho mọi người thấy rõ họ muốn gì…! Những biểu ngữ đã biến mất hồi sáng giờ lại xuất hiện. Thượng Tọa đọc lần lượt từng biểu ngữ, giải thích nội dung cũng như nguyên nhân tại sao có biểu ngữ đó và ghi nhận nguyện vọng phản ảnh qua những biểu ngữ đó… Không khí khuôn viên Chùa Từ Đàm như có chuyền điện, mặt đất khuôn viên chùa như rung chuyển theo từng lời của Thượng Tọa. Thượng Tọa không đọc một diễn từ soạn sẵn hay ứng khẩu nào cả, nhưng những lời giải thích các biểu ngữ của Thượng Tọa đã biến thành một cáo trạng mạch lạc và minh bạch về thảm cảnh bất bình đẵng và đàn áp tôn giáo mà Phật giáo là nạn nhân từ thời Pháp thuộc và nhất là từ thời Đệ Nhất Cộng Hòa.
Sau phần ứng khẩu giải thích biểu ngữ của Thượng Tọa Trí Quang là phần nghi lễ diển ra một cách bình thường êm đẹp. Nhưng đó chỉ là êm đẹp bề mặt bởi theo đúng chương trình thì những lời ứng khẩu nẩy lửa của Thượng Tọa Trí Quang trưa hôm nay đã được ghi băng và sẽ được phát lại trong buổi phát thanh Phật giáo tối hôm đó…
(Trích tài liệu Phật đản 63 của Hoàng Nguyên Nhuận)
