Tôi theo chân ngoại lên chùa lễ Phật, tháng nào cũng vậy. Ngoại tôi là một người Phật tử thuần thành và tôi là một người cháu biết vâng lời bà. Cảnh chùa thật thanh thịnh, yên lắng.
A Di Đà Phật, con chào Sư!
A Di Đà Phật, xin chào bà!
Những lời chào hỏi đơn sơ cùng với cái chắp tay mộc mạc nhưng tôi nghe sao đầm ấm vô cùng. Đang lơ ngơ, lóng ngóng đứng cạnh bà thì nghe giọng Sư bà nhẹ nhàng lên tiếng: “Quảng Thanh, con lên chánh điện thắp hương cho bà lễ Phật”….Tôi thoáng một chút rùng mình. Thằng con trai với độ tuổi đôi mươi như tôi thường bắt hay suy nghĩ, phán xét – nhất là trước một người con gái đẹp. Cô bé có lẽ cũng vào khoảng độ tuổi trăng tròn. Trong bộ áo nâu sồng, tôi thấy em sao đến là tội nhiệp.
Bà lên chùa lễ Phật, tôi một mình lẫn thẫn ngoài sân, thỉnh thoảng nhìn vào Chánh Điện, tình cờ tôi bắt gặp ánh mắt em trong xanh, nhìn vào một khoảng không xa vời, vô định…
Từ dạo đó tôi mong chóng đến ngày rằm để được chở ngoại lên chùa lễ Phật, lại để được nhìn em trong bộ áo nâu sồng. Đang đắm mình trong ngàn mối suy tư, tôi giật mình khi bà bà gọi:
– “Sơn, vào giúp bà một tay đi con”.
Tôi lí nhí “dạ” rồi đến đứng cạnh bà.
– “Con đem hoa quả này lên chùa cho điệu dâng cúng Phật”.
Tiếng “điệu” bà gọi thật thân thương nhưng tôi nghe sao lòng chua sót. “Điệu” có nghĩa là chú tiểu, nghĩa là người thật tập tu, là người sống đời sống phạm hạnh, là người…là người…có nghĩa là người tôi không có quyền được yêu. Nhưng ai bắt, tôi có quyền được thương kia mà. Được gần em tôi thấy lòng mình thật nhẹ nhàng, êm ái. Em là hiện thân của sự đơn giản và thuần khiết. Trong chiếc áo lam đã bạt màu, em như thoát ra khỏi vòng xoáy của cuộc đời hơn thua, danh lợi. Không như những cô gái khác cũng trạc tuổi như em, môi son, má phấn, em mộc mạc đơn sơ khiến lòng tôi phủ phục. Em còn là hiện thân của vẽ đẹp, một vẽ đẹp tự nhiên không cần tô điểm, cộng với mái tóc dài đen nhánh được buộc gọn gàng ở phía sau.
– Tôi phải gọi em là gì?
– Dạ, Quảng Thanh.
– Tên hay thật.
– Dạ, đó là Pháp Danh, ngày con thọ Tam Quy Ngũ Giới, thầy con đặt cho con tên đó và bảo: “Từ bây giờ, con được bắt đầu sanh ra từ chánh pháp, phải hành động, nói năng như chánh pháp, phải sống đúng như chánh pháp”.
Tôi buồn cười và thấy ngồ ngộ với lối xưng hô của em.
***
Tôi lại chở ngoại đi chùa lễ Phật. Ngoại tôi là một người Phật tử thuần thành và tôi là một người cháu biết vâng lời bà. Nhưng điều đó không làm thay đổi cách nhìn của tôi về em được. Ừ, biết đâu em chỉ đến ở chùa một hai năm rồi về như phong tục của một số nước khác, biết đâu em cũng…Tôi bối rối, ngập ngừng, lý trí không cho phép nhưng tôi biết con tim tôi đã lỗi nhịp trước sân chùa.
***
Hai năm sau tôi trở lại chùa sau một thời gian đi công tác xa. Ngôi chùa giờ đây có vẽ đổi mới, khang trang hơn trước. Vị Sư già vẫn ôn tồn, trầm lặng: “Sư chẳng muốn xáo trộn cảnh già lam, nhưng khách hồng trần muốn có chỗ dừng chân trên con đường thiên lý”. Tôi chỉ khẽ mỉm cười rồi đưa mắt nhìm quanh, bỗng bắt gặp…một sự thay đổi lớn khiến tôi chết lặng người. Vị Sư già để tôi được tự nhiên như người con trong nhà đi xa trở về. Em lặng lẽ giúp tôi cắm hoa dâng Phật.
– “Tại sao lại xuống tóc?”. Tôi đột ngột hỏi em rồi chợt nhận ra mình thật là hồ đồ và phi lý.
Em ngẫn đầu lên, vẫn đôi mắt trong xanh ấy, mới ngày nào tôi bắt gặp em nhìn vào một khoản không xa vời vô định, thì giờ đây đang cháy rực một niềm tin. Em hướng nhìn lên chánh điện, nơi có đức Bổn Sư đang tĩnh tọa uy nghiêm mà độ lượng, em bảo:
“Vì tôi đi theo con đường chân lý”.
Trong giọng nói của em, tôi nhận ra sự trưởng thành về tư tưởng, em còn trưởng thành về cả hình thức với hình tướng đầu tròn áo vuông. Em không còn là cô bé chỉ mới ngày nào đây thôi có mái tóc dài đen bóng, buộc lòng tôi như ngàn sợi tơ giăng. Tôi thú thật với lòng mình rằng: “tôi đã yêu em”, nhưng điều đó chỉ mình tôi biết, tôi chẳng dám chạm vào màu áo lam thánh thiện kia. “Lạy Phật! Xin Ngài từ bi soi xét”.
Xa xa, có cô bé “điệu” đang ngồi học luật, giọng cô bé cũng thật nhẹ nhàng, thanh thoát:
“Cạo bỏ râu tóc
Xin nguyện chúng sanh
Bỏ tham sân si
Xa lìa tội lỗi”
…Lần đầu tiên sau bao nhiêu năm đến chùa tôi quỳ trước Phật: “Xin cho con bỏ tham sân si, xa lìa tội lỗi”. Con đường em đi là con đường lý tưởng cao cả “cứu nhân độ thế”. Còn tôi chỉ là một kẻ phàm trần còn vướn nhiều tục lụy, nhưng cũng xin nguyện làm vị hộ pháp đắc lực trên bước đường đi tìm chân lý của em, tôi cúi đầu lạy Phật “Xin Ngài từ bi chứng giám”.
T.S