Nhiều người nói về việc đơn giản hóa cuộc sống của họ, nhưng cảm thấy khó thực hiện. Chúng ta không chỉ bị tác động bởi môi trường xã hội xung quanh, mà ở một mức độ nào đó, còn chấp nhận sự tác động đó. Điều này tạo nên nỗi lo sợ không có hạnh phúc, không thành công, không được yêu thương và không đảm bảo an toàn về vấn đề tài chính. Bằng cách quan sát tâm trong lúc thiền quán, chúng ta sẽ trở nên tỉnh giác đối với sự tác động từ bên ngoài và những sự lo sợ bên trong cũng như cuộc nội chiến trong tâm và trong cuộc sống khi chúng ta cố gắng đơn giản hóa cuộc sống. Một phần của tâm ta bảo rằng: “Sự đơn giản là phương cách để tồn tại. Nó giúp bảo vệ môi trường và đưa đến sự phân phối cân bằng hơn về các nguồn tài nguyên trên hành tinh này”, và một phần khác thì bảo rằng: “Bạn có bị thần kinh không đấy? Người khác sẽ nghĩ gì về bạn?” hoặc là “Bạn sẽ không được an toàn lúc về già!” hay là “Những đứa con của bạn sẽ không có được những thứ mà các đứa trẻ khác có và sẽ không hòa đồng với những đứa bạn cùng trang lứa của chúng”.
Một biện pháp để vượt qua cuộc nội chiến này là chúng ta chỉ cần nhận diện nó là một cuộc nội chiến và dừng dòng ý niệm của mình lại, hít thở và quay về với tâm từ bi của chúng ta. Một cách khác nữa là nhớ đến những lợi ích của sự đơn giản hóa cuộc sống của chúng ta. Dưới đây là một số ích lợi để chúng ta quán chiếu:
Sự giản dị kéo theo sự tiêu trừ những rối rắm của cuộc sống và biết đánh giá cao những gì chúng ta đang có tại bất kỳ mọi thời điểm cụ thể. Thay vì mong muốn những gì không có hay là khao khát những gì mà chúng ta nghĩ nên có thì hướng sự chú ý của mình vào giây phút bây giờ và ở đây. Nhờ vậy mà chúng ta bắt đầu tiếp xúc với những người xung quanh ở một mức độ sâu sắc hơn. Chúng ta có thời gian để trò chuyện thân thiết và kết bạn với họ; có thể cảm nhận không khí khô và lạnh của mùa xuân, cảm giác dạt dào của mùa hè, để ngắm ánh trăng tròn vào mùa thu và nhìn tuyết rơi vào mùa đông; sẽ tìm thấy vẻ đẹp tại những nơi mà trước đây chúng ta không chú ý.
Đừng nghĩ rằng sự đơn giản hóa cuộc sống khiến bạn mất đi niềm vui thích và sự an toàn, cũng như ép bản thân vào một cuộc sống chịu nhiều thiệt thòi. Thay vì vậy, hãy nghĩ đến sự mãn nguyện sẽ hiện hữu trong tâm bạn, sự tự tại khi không còn niềm khát khao, không còn cảm giác không hài lòng mà bạn sẽ trải nghiệm. Sau tất cả, sự không thỏa mãn không phải xuất phát từ việc thiếu vắng những gì chúng ta muốn mà là từ sự khao khát mạnh mẽ để có được nó.
Sự giản dị khiến chúng ta ít lo âu hơn, chứ không phải là nhiều lo âu hơn. Chúng ta không còn lo lắng về việc phải có những gì người khác có, về sự trau dồi kiến thức đối với mặt hàng điện tử kỹ thuật số mới nhất, hoặc là mang những kiểu kính tân thời nhất. Chúng ta có được sự yên bình trong nội tâm và biết rằng những người bạn yêu thích mình là vì những phẩm chất của mình chứ không phải vì chúng là điển hình cho một hình ảnh nào đó (bất cứ hình ảnh nào về cộng đồng xã hội hiện đang diễn ra).
Sự giản dị mang đến cho chúng ta nhiều sự an toàn hơn, chứ không phải là làm cho chúng ta ít an toàn. Chúng ta không còn e ngại về những của cải của mình sẽ bị mất cắp hay là danh dự bị xem như cỏ rác. Chúng ta biết rằng không có ai có đủ tiền để cảm thấy hoàn toàn an toàn, và vì thế ta tiếp xúc được với những gì đang có.
Bằng lối sống giản dị, chúng ta giành lại sự tự do để nghĩ về bản thân mình. Thay vì bị dẫn dụ bởi phương tiện truyền thông trong việc suy nghĩ rằng chúng ta cần cái này, cần cái kia, hoặc nên trở thành những gì, chúng ta tự do để thiết lập những giá trị của riêng mình và sống theo chúng.
Chúng ta cũng thoát được sự phức tạp khi có quá nhiều lựa chọn. Chúng ta thường nghĩ rằng có nhiều lựa chọn khác nhau là một sự tự do, nhưng nếu quan sát, chúng ta sẽ nhận thấy rằng điều đó quả thật đem lại sự bối rối. Có quá nhiều lựa chọn khác nhau, vậy chọn cái nào? Khi mua một thiết bị mới, một đồ dùng, hay một thiết bị điện tử, chúng ta không thể chỉ ngồi xuống và sử dụng chúng. Trước hết, phải dành nhiều thời gian để chọn lựa và thiết lập tất cả những chương trình mà chúng ta thích. Chúng ta có thể sử dụng tâm trí của mình để theo đuổi con đường dẫn đến sự giác ngộ, thay vì để sự chú ý bận bịu với việc lựa chọn những chi tiết vụn vặt mà cho là chúng sẽ đem lại niềm hạnh phúc, nhưng thật sự chúng chỉ khiến cho mình càng rối rắm hơn mà thôi.
Người sống giản dị không cần đến bảng liệt kê những điều cần làm nữa. Bạn đã có lúc nào cảm thấy rằng mình bị trói chặt vào những danh sách các thứ cần phải làm hàng ngày hay chưa? Chúng ta nghĩ những thứ trên danh sách là quan trọng và hối hả làm việc để hoàn thành những nhiệm vụ đó. Nhưng càng làm nhiều thì càng có nhiều thứ để làm hơn và danh sách ấy lại gấp đôi lên. Điều đáng buồn là những danh sách của chúng ta dường như thiếu hẳn những thứ thật sự quan trọng, như là thường quan tâm đến con cái với đôi mắt thương yêu và lắng nghe xem cuộc sống của chúng diễn ra như thế nào; hoặc là nói cho những người bạn biết là chúng ta đánh giá cao những phẩm tính tốt của họ rất là nhiều; hay là rộng lượng đối với những người khó khăn, bệnh tật; ngồi xuống và thiết lập sự yên bình cho nội tâm của mình cũng như quán chiếu về thiện tâm cao quý của tất cả mọi người.
Sống một cách giản dị sẽ tiết kiệm được thời gian và năng lượng. Hãy nghĩ mà xem bạn cần bao nhiêu thời gian để mua những thứ bạn cần phải có để tốt cho một công việc. Hãy giả dụ như bạn làm việc trong một văn phòng, bạn cần những loại trang phục nhất định, phải lái một loại xe cụ thể nào đó, và đi xem các phim ảnh cùng với những đồng nghiệp của bạn. Tất cả những thứ này đều tốn nhiều tiền. Vì thế bạn phải làm việc chăm chỉ để có được những thứ bạn cần, để có thể duy trì công việc của bạn. Đúng là một cái vòng luẩn quẩn.
Sống đơn giản không có nghĩa là chỉ đơn giản hóa môi trường sống của chúng ta và những vật sở hữu. Nó đòi hỏi sự đơn giản hóa về những ý tưởng, những quan điểm và cả những sở thích của chúng ta nữa. Chúng ta trở nên ý thức rõ về việc đánh giá thấp người khác. Chúng ta biết sự luyến chấp đối với những sở thích của mình đến mức nào và sự bất hạnh như thế nào khi không đạt được điều mình mong muốn. Chúng ta nhận thức được bao nhiêu quan điểm của mình đối với rất nhiều chủ đề khác nhau. Từ từ chúng ta gạt bỏ những thứ này và đóng dần lại cái cỗ máy đưa ra ý kiến ở bên trong chúng ta. Chúng ta có được sự tĩnh lặng trong tâm hồn từ sự từ bỏ này là niềm hạnh phúc lớn.
Đầu tiên nó đòi hỏi sự nghiêm khắc đối với bản thân để đưa chúng ta ra khỏi cái vòng xoáy của những điều phức tạp, những ham muốn và vượt qua sự lo sợ khi làm điều ấy. Nhưng khi đã gắn kết với nó rồi thì niềm vui của sự giản dị sẽ dần dần đơm hoa kết trái trong cuộc sống của chúng ta.
Minh Nguyên dịch
