Mọi sự vật trong vũ trụ đều vận hành theo quy luật khách quan tự nhiên là Duyên khởi. Khi hội tụ đủ Duyên thì sự vật như là hình thành, và cũng khi hội tụ đủ Duyên thì sự vật như là tiêu hoại.
Kỳ thật tất cả chỉ là những chuỗi tương tác và chuyển hóa không ngừng, mà thuật ngữ chuyên gọi là ‘trùng trùng duyên khởi’ – nghĩa là tất cả mọi sự vật không tự sinh ra cũng không tự mất đi mà chỉ biến đổi từ dạng này qua dạng khác.
Tuy nhiên, trong đời sống con người, trước mọi sự vật, phần lớn con người đều lơ là và bị mê mờ với ý tưởng chúng là những thực thể thường hằng bởi thiếu hiểu biết hay hiểu biết cực đoan – điều này có thể tự nhiên hay là hậu quả của các hình thức giáo dục nhồi sọ; từ đó, con người khởi tâm ưa thích hay chê ghét theo ý riêng của mình, hướng tới cố chiếm đoạt hay loại trừ sự vật đó, bất chấp là sự việc này có thể gây ra hậu quả là lợi mình-hại người hay lợi người-hại mình, hoặc cả hại mình-hại người, thay vì tỉnh táo nhận chân là nên cả lợi mình-lợi người.
Từ sự nhận thức sâu sắc qui luật tự nhiên khách quan Duyên khởi này trên mọi sự vật với 2 tính chất là: tính chất Vô thường – không có gì là không biến đổi, và tính chất Vô ngã – không có gì là thực thể , nghĩa là mọi sự vật luôn biến đổi, tuy thấy có mà không thực là có. Hiệu ứng của sự nhận thức sâu sắc qui luật này là sự chuyển hóa nội tâm, từ một nội tâm cố chấp cực đoan biểu hiện ra bên ngoài là chiếm đoạt (tham) và thù hận (sân) chuyển đổi là một nội tâm xả ly – cởi mở (không nắm giữ) và thân thiện. Phải chăng đó là niềm hạnh phúc thực tại – không ảo tưởng?
Mọi sự vật trên đời
Đều theo Duyên thành hoại
Hiện tượng là Vô thường
Bản chất là Vô ngã
Như thân là giả tướng
Do tứ đại hợp thành
Đủ duyên thân tan rã!
Dù các bậc tài danh…
Trói buộc vào danh lợi
Chỉ làm khổ chính mình
Bởi chúng là hư ảo
Mãi tồn tại bao giờ?
Trói buộc vào thù hận
Chính mình tự làm khổ
Dù là lỗi của người
Hay là lỗi của ta.
Quá khứ đã qua rồi
Tương lai không ai biết!
Xả ly mọi mộng, tưởng
Thảnh thơi hành trang bước.
Tự tại – không bám víu
Không thành kiến cực đoan
Không chấp ngã, chấp pháp
Hạnh phúc ngay hiện đời.
…
Minh Lương Trương Minh Sung
Cali . 11 / 11 / 2013
