Họ tin rằng việc phát hiện này có thể cung cấp một cái nhìn độc đáo về cuộc đời của vị Thánh giả Đại sư A Đề sa (Atisa Dipamkara Jnana), một trong những vị Thánh Tăng được tôn kính nhất của Phật giáo và học giả Châu Á, người sinh ra ở khu vực này hơn nghìn năm trước đây.
Tại cuộc họp báo, Giáo sư Sufi Mustafizur Rahman, Giám đốc Nghiên cứu Dự án khu vực Nateswar phát biểu: “Đây là một trong những địa điểm khảo cổ lâu đời nhất của nước ta. Chúng tôi đã thu thập được một số mẫu tại đây. Sau khi tiến hành xác định niên đại tuyệt đối bằng phương pháp carbon, chúng ta có thể thu thập thêm thông tin về thời điểm khi những cấu trúc được xây dựng.
Phát hiện này đã được công bố vào ngày 23 tháng 03 năm 2013, tiến hành cuộc khai quật liên tục 50 ngày bởi Đơn vị Agrasar Bikrampur Foundation, một Tổ chức Văn hóa Xã hội của địa phương và Khảo cổ học Khoa Đại học Jahangirnagar. Cuộc khai quật được tài trợ bởi Bộ Văn hoá Bangladesh. Hơn 100 báu vật quý giá, các tác phẩm điêu khắc, một Bảo tháp hình bát giác, một đôi Tháp với một bức tường rộng bốn mét.
Khám phá hai con đường và một bức tường rộng 2,75 mét về phía đông nam của địa điểm di tích, một đô thị phong phú của một thời oanh liệt. Bên cạnh đó, các di tích quan trọng khác bao gồm hố tro, các đồ gốm đất nung.
 |
 |
Đại sư A Đề sa (Atisa Dipamkara Jnana), bậc Thánh Tăng đã từng sống và tu hành tại Di tích này.
A Đề-sa là cách đọc theo âm Hán – Việt, dịch ý là “Người xuất chúng, xuất sắc”, cũng được gọi là Nhiên Đăng Cát Tường Trí. Là một Đại sư người Đông Ấn (982-1054), đã đóng góp rất nhiều trong việc truyền Phật giáo sang Tây Tạng. Đại Sư chuyên nghiên cứu các phương pháp phát triển Bồ-đề tâm. Là Tổ của dòng Ma-kiệt-đa và thuyết sư tại đại học Siêu Giới (sa. vikramaśīla).
Vào thế kỷ thứ 10, Đại Sư được cung thỉnh sang Tây Tạng và sống ở đó 12 năm cuối đời mình. Đại Sư là người sáng lập trường phái Ca-đương, gây ảnh hưởng rất lớn cho nền Phật giáo Tây Tạng, nhất là dòng Cách-lỗ của Tông Khách-ba”.
Các nhà Khảo cổ từ hai Quốc gia đều bày tỏ hy vọng rằng: “Những hiện vật được khai quật đã tiết lộ cho chúng ta biết cuộc sống của vị Thánh Tăng cũng như làm sáng tỏ về sự ra đời và sự hưng thịnh và suy vong của Phật giáo trong khu vực này”.
 |
 |
Nuh Alam Lenin, giám đốc dự án khai quật cho biết: “Khu vực này có thể là một điểm nổi bật của một Trung tâm hành hương Phật giáo”.
Giáo sư Chai Hunabo, người đứng đầu nhóm khảo cổ học từ Trung Quốc nói: “Khi chạm vào các loại đất và bức tường ở đây, tôi cảm thấy Đại sư A Đề sa (Atisa Dipamkara Jnana) đã để lại trong ký ức của Ngài cho đến cuối đời ở Tây Tạng.
Theo tôi biết từ năm 1150 đến năm 1760, Phật giáo dần biến mất khỏi Bangladesh. Sau sự suy thoái của các vị vua thuộc triều đại Pala, đội quân Ấn giáo đã đến thống trị Bengal và đàn áp Phật giáo. Những người phật tử còn sống sót đã rút về khu vực Chittagong. Trong chưa đầy một thế kỷ sau, các triều đại Sena đã bị tràn ngập bởi dòng thủy triều của Hồi giáo.
Với sự thành lập quyền lực ở Bengal, những người Hồi giáo đã phá hủy nhiều tu viện. Họ đã sát hại rất nhiều tu sĩ Phật giáo và thực hiện việc cải đạo có hiệu lực. Thậm chí ngày nay, một số phòng cầu nguyện Hồi giáo ở Thành phố Chittagong vẫn được gọi là Buddher Mokkan (nghĩa là ngôi nhà hay Chùa Phật giáo). Đây được coi là ngôi chùa Phật giáo được thành lập theo các quy tắc của các vị vua triều đại Pala. Ngày nay ở Bangladesh, Phật giáo có khoảng 1.000.000 tín đồ.
Vào tháng 9 năm 1760, Quân đội Đông Ấn Anh đã thiết lập quyền lực của họ ở Bangladesh. Chính sách tự do tôn giáo của người Anh cho phép các phật tử, mặc dù số lượng giảm nhiều, tự chấn hưng Phật giáo ở Bangladesh trên một nền tảng vững chắc.
Tuy nhiên, vào thời điểm đó, kinh điển Phật giáo không có sẵn ở Bangladesh. Ngay cả tu sĩ Phật giáo và tu viện cũng có số lượng rất ít. Phật tử đã chịu ảnh hưởng của Ấn Độ giáo và thực hiện nhiều nghi thức, nghi lễ khác nhau của Ấn Độ giáo thay vì thực hiện theo nghi thức Phật giáo”.
Thích Vân Phong
(Theo nguồn The Daily Star)
