Cho đến khi kết thúc cuộc chiến tranh của Sri Lanka với phiến quân Hổ Tamil vào giữa năm 2009, mối quan hệ này dựa vào sự viện trợ quân sự của Pakistan cho Chính phủ Sri Lanka. Tuy nhiên, một định hướng văn hóa dần dần đã không xảy ra trong chính sách ngoại giao giữa Pakistan và Sri Lanka.
Năm 2007, cuốn sách Buddhist Gandhara – History, Art and Architecture (Phật giáo Gandhara – Lịch sử, Nghệ thuật và Kiến trúc) được viết bởi ông Ihsan H Nadiem, nhà Âm nhạc học, Khảo cổ học người Pakistan, và được dịch sang tiếng Sinhala (của Sri Lanka).
 |
| Tượng Phật (Tuyết sơn – minh họa thời kỳ tu khổ hạnh của đức Thích Ca Mâu Ni trước khi thành Phật) được trưng bày tại Bảo tàng Lahore được cho là có niên đại ở thời kì Gandhara, một trong số nhiều di vật, di tích Phật giáo mà các đại biểu Sri Lanka đã viếng thăm. |
Năm 2009, Seema Baloch, cao ủy Pakistan đến Sri Lanka, làm hồi sinh những liên kết Pakistan cổ đại với thế giới Phật giáo, với mục đích giới thiệu chung cho công chúng Sri Lanka sự đa dạng khảo cổ học, mỹ học và văn hóa của quốc gia láng giềng (Pakistan).
Năm 2010, ông Muhammed Daud Ehtisham, tùy viên báo chí và là người đam mê văn hóa chủ yếu ở cao ủy Pakistan, dẫn đầu sự định hình của một giai đoạn mới trong quan hệ song phương giữa Pakistan & Sri Lanka, mở rộng mối quan hệ này bằng những sáng kiến liên quan đến nghệ thuật và văn hóa.
Năm nay, ông Muhammed Daud Ehtisham biên soạn một tác phẩm “Majestic Pakistan” (Pakistan tuyệt vời), được xuất bản ba ngôn ngữ tại Sri Lanka: Tiếng Anh, Tiếng Sinhala và Tamil. Ông cảm thấy những nỗ lực này sẽ giúp phá vỡ những khuôn mẫu về Pakistan bằng cách đưa ra cái nhìn cơ bản về cảnh quan và văn hóa Pakistan với một phần riêng biệt dành cho các thánh tích Phật giáo và sự liên quan khảo cổ học của họ.
Trong số những thánh tích Phật giáo nổi tiếng được đề cập trong ấn phẩm này có Khu phế tích Phật giáo ở Takht Bahi (hoặc Takhtbai, Takht-i-Bahi) một phức hợp tu viện Phật giáo có niên đại từ thế kỷ 1 trước công nguyên, cách thành phố Peshawar 80 km. Khu phức hợp này được các nhà khảo cổ xem là đặc biệt là đại diện của kiến trúc của trung tâm tu viện Phật giáo từ thời đại của nó. Khu phức hợp đã được UNESCO công nhận là di sản thế giới trong năm 1980. Tu viện Mohra Muradu được hình thành vào thế kỷ thứ 3 tọa lạc tại thành phố Taxila, tỉnh Punjab, Pakistan, là một trong số các di tích Phật giáo được đề cập trong cuốn sách của tác giả Muhammed Daud Ehtisham.
Vào Hạ, tháng 04 năm nay, ông Muhammed Daud Ehtisham đã tổ chức một chuyến du lịch dành cho các học giả và tăng sĩ Phật giáo Sri Lanka đến Taxila, một trong những khu di tích khảo cổ học nổi tiếng nhất trên thế giới. Có thời gian nó đã trở thành trung tâm của Phật giáo, trung tâm của nghệ thuật điêu khắc Gandhara nổi tiếng thế giới, và còn là trung tâm học thuật, văn hóa. Ông Muhammed Daud Ehtisham đã thu thập nhiều báu vật Phật giáo để tổ chức một cuộc triển lãm kéo dài một tháng ở Sri Lanka nhân sự kiện Đại lễ Vesak (ba sự kiện trọng đại cuộc đời của đức Phật “Đản sinh, Thành đạo và Niết Bàn”.
Cuộc triển lãm thu hút gần 10 triệu Phật giáo đồ tại Vương quốc Phật giáo Sri Lanka. Triển lãm nuôi dưỡng hình ảnh được định hướng bởi Pakistan, liên quan đến sự đánh giá cao Phật giáo của họ bằng cách thúc đẩy sự hòa hợp liên tôn giáo giữa các Phật giáo đồ Sinhala và cộng đồng thiểu số Hồi giáo tại quốc đảo Phật giáo Sri Lanka.
Thời gian một tuần, đoàn đại biểu Phật giáo Sri Lanka gồm 40 vị, đến viếng thăm đến Taxila, một trong những khu di tích khảo cổ học nổi tiếng nhất trên thế giới, do Cư sĩ Karu Jayasuriya, phát ngôn viên của Quốc hội Sri Lanka, và Tiến sĩ Sasana Wijeyadasa Rajapakshe, Bộ trưởng Bộ Tư pháp dẫn đầu. Đây là một bước tiến quan trọng trong lịch sử quan hệ giữa hai quốc gia.
Ông Muhammed Daud Ehtisham hy vọng rằng: “Phái đoàn Phật giáo Sri Lanka đã viếng thăm một số Thánh tích Phật giáo Mardan, Takht-i-Bahi, Swat và Lahore. Họ đã đến viếng thăm một số Bảo tàng ở thành phố Taxila và Thành phố Peshawar (thủ phủ của Khyber-Pakhtunkhwa, và là trung tâm hành chính và kinh doanh của các khu vực bộ lạc quản lý bởi liên bang của Pakistan), nơi có một số di tích Phật giáo quý hiếm nhất. Chuyến viếng thăm này sẽ kích phát một chặng đường dài trong việc thúc đẩy quan hệ giữa hai quốc gia Pakistan-Sri Lanka”.
Thông cáo báo chí gần đây của Đại sứ quán Pakistan đã công bố và giới thiệu với công chúng Sri Lanka về Pakistan khoan dung, đánh giá cao quá khứ của đất nước, không phân biệt ranh giới tôn giáo. Thông cáo đã thừa nhận rằng Phật giáo đã lan rộng hơn một nghìn năm từ thế kỷ thứ 2 trước kỷ nguyên Tây lịch đến thế kỷ thứ 10 trên lãnh thổ ngày nay là Cộng hoà Hồi giáo Pakistan.
Thông cáo báo chí nhắc lại kỷ nguyên mà các địa danh Taxila, Swat, Peshawar và Charsadda trở thành trung tâm quan trọng của văn hóa, thương mại và học thuật. Hàng trăm cơ sở tự viện Phật giáo và Bảo tháp được kiến tạo, cũng như xuất hiện nhiều Trung tâm sản xuất chế tác nhiều tác phẩm điêu khắc nghệ thuật Gandhara độc đáo.
Năm nay, hai quốc gia cũng đã phát hành ca khúc Tình bạn Pakistan và Sri Lanka, và sau chuyến viếng thăm của Tiến sĩ Fazal Dad Kakar, Giám đốc Khảo cổ học (Sri Lanka), đến Sri Lanka vào năm 2011, Tiến sĩ Fazal Dad Kakar giải thích rằng, ông đã thiết lập một mạng lưới với các nghệ sĩ, bộ trưởng và học giả Sri Lanka với niềm đam mê của mình về văn hóa và nghệ thuật.
Các tặng phẩm từ bộ sưu tập Gandhara cá nhân của ông Muhammed Daud Ehtisham cho phòng trưng bày của Pakistan tại Bảo tàng Phật giáo quốc tế tại thành phố Kandy, tỉnh cao nguyên miền Trung Sri Lanka, được giới Văn hóa Sri Lanka đánh giá cao như một nỗ lực của Pakistan để giới thiệu Phật giáo như một nhịp cầu nối để thúc đẩy hợp tác với Sri Lanka.
Ông Muhammed Daud Ehtisham chia sẻ rằng: “Chúng tôi đã nỗ lực rất nhiều trong vòng sáu năm qua để mang lại cho Pakistan đến gần hơn với người dân Sri Lanka và để khuyến khích văn hóa, du lịch giữa hai quốc gia.
Hai quốc gia Sri Lanka và Pakistan tiến hành thắt chặc quan hệ song phương trong tương lai, các liên kết văn hóa đã được thiết lập giữa hai quốc gia đem lại một cơ sở vững chắc để khám phá những lộ trình mới trong lĩnh vực du lịch và thương mại dựa trên cơ sở văn hóa.
Vân Tuyền (Nguồn: News Now)
