Theo đó, đây khu vực rộng lớn 500.000 m2 trải dài – một khu định cư từ thời kỳ đồ đồng 5.000 năm tuổi đã từng là ngã tư văn hóa nối châu Á với Địa Trung Hải. Ước tính khoảng 100 tỷ USD giá trị đồng còn nằm bên trong Mes Aynak.
Khoảng 600 bức tượng Phật lớn, và các bức bích họa về cuộc đời của Đức Phật, đã được khai quật cho đến nay, nhưng địa điểm này rất lớn và còn nhiều kho báu hơn nữa dự kiến sẽ bị chôn vùi bên dưới.
“Một số người cho rằng các khám phá trong tương lai tại khu vực này có khả năng xác định lại lịch sử của Afghanistan và lịch sử của bản thân Phật giáo”, Saving Mes Aynak báo cáo.
Chính phủ Afghanistan và một công ty khai thác mỏ nhà nước của Trung Quốc, Tập đoàn Metallurgical Trung Quốc, có kế hoạch khai thác khu vực này. Để tiếp cận nguồn khoáng sản, địa điểm này cùng với 6 ngôi làng xung quanh phải bị phá hủy, Popular Archaeology báo cáo.
Công ty có kế hoạch sử dụng khai thác mỏ lộ thiên, đó là một trong những cách phá hoại môi trường nhất của việc khai thác mỏ thường để lại vết tích của sự hủy diệt, bao gồm xói mòn, chất thải, ô nhiễm nước ngầm bằng hóa chất, …
Nhà khảo cổ Afghanistan Qadi Temori và đạo diễn phim tài liệu Mỹ Brent Huffman đang làm việc để tăng áp lực quốc tế về phía công ty và chính phủ Afghanistan trong một nỗ lực nhằm tìm kiếm nhiều thời gian hơn cho các nhà khảo cổ học trong việc thu thập và bảo tồn các di tích trước khi nơi này bị phá hủy.
Nhóm Saving Mes Aynak đã tung ra một chiến dịch gây quỹ trên Indiegogo.
Chiến dịch này hy vọng sẽ thuyết phục Tổng thống Afghanistan Mohammad Ashraf Ghani miễn cho địa điểm này khỏi sự hủy diệt qua việc định danh đây là Di sản Thế giới UNESCO.
Được phát hiện vào năm 1964, biến động chính trị trong khu vực đã ngăn chặn việc khai quật địa điểm. Năm 2004 các nhà khảo cổ người Pháp trở lại và thông báo rằng nó đã bị cướp phá rộng rãi.
Nằm ở 25 dặm về phía đông nam thủ đô Kabul, gần biên giới Pakistan ở tỉnh Logar bị Taliban kiểm soát, thành phố cổ nằm trên một tuyến đường vận chuyển chính cho quân nổi dậy Pakistan.
Những bức tượng Phật Bamiyan đã bị phá hủy vào tháng 3-2001 bởi Taliban. Bamiyan cũng nằm trên Con đường Tơ lụa.
Afghanistan được cho là đang ngồi trên một mỏ vàng địa chất có chứa khoảng 60 triệu tấn đồng, 2,2 tỷ tấn quặng sắt, 1,4 triệu tấn các nguyên tố đất hiếm, nhôm, vàng, bạc, thủy ngân và lithium, tổng cộng hơn nửa nghìn tỷ bảng Anh, theo Cơ quan Khảo sát Địa chất Hoa Kỳ.
Các khoáng sản này được lắng đọng trong khu vực trong những va chạm dữ dội của tiểu lục địa Ấn Độ với châu Á.
Văn Công Hưng (Theo International Business Times): Nguồn: GNO
