Hoa vạn thọ (Tagetes erecta), còn được gọi là cúc vạn thọ (万寿菊), hay cúc thiên thọ (千寿菊),cả lá và hoa đều có mùi thơm hăng hắc, đứng xa nghe mùi thoang thoảng dễ chịu hơn. Hoa có hai màu được ưa chuộng là vàng cam và vàng chanh.
Đúng như tên gọi, vạn thọ có hàng trăm cánh nhỏ xinh mọc chen vai nhau, thời gian nở hoa và giữ màu kéo dài, nên người Việt, người Nhật, người Trung Quốc thường chưng cúng vạn thọ trong những dịp lễ tết với ý nghĩa mong cầu sự may mắn, hạnh phúc, trường thọ.
Cúc vạn thọ cũng có ý nghĩa tâm linh đặc biệt đối với người Ấn Độ, họ thường kết những tràng hoa thật đẹp để dâng lên các vị thần tối cao. Các thánh tích Phật giáo luôn được tổ điểm bằng những tràng hoa vạn thọ rực rỡ, được xếp ngay ngắn trên các bàn đá, được quàng vào cổ tượng Phật, hay được treo trên những gốc cây thiêng với lòng thành kính, giải thoát.
Những luống hoa vạn thọ hồn nhiên xoay tròn trong nắng, như reo gọi đám mây nhàn thấp xuống, chở sắc vàng ấm áp bình dị của mùa xuân đi khắp làng quê. Bản tính muôn loài vốn sinh động, bao la, nhưng với vạn thọ thì phải nói thêm về một điều gì hơn thế, đó chính là nét vàng thiêng rạng rỡ trên mỗi nhành hoa. Dáng hoa, mùi hương, một khi đã đi vào nỗi nhớ rồi thì khó lòng quên được.
Không phải ngẫu nhiên mà một số nước châu Á đều dành sự tôn kính đối với loài hoa bình dị này. Nơi thiêng liêng nhất trong ngôi nhà là ban thờ ông bà tổ tiên, thời gian thiêng liêng nhất trong năm là đêm trừ tịch. Không gian, thời gian ấy đã giao hòa, xoá mờ đi những cách trở âm dương, cho mọi người cảm giác như chư vị tổ tiên huyết thống và tổ tiên tâm linh đang trở về sum vầy cùng con cháu trong màu hoa ấy.
“Ai ơi dẫu có đi xa/ Nhớ gieo vạn thọ mười ba tháng mười”. Câu ca dao đó như gieo mùa đoàn tụ, để mỗi khi nhìn hoa ấy lại nhớ đến quê hương, nhớ người thân, nhớ dáng mẹ hao gầy khi mỗi xuân mỗi tuổi. Hoa ươm nắng vàng, dệt màu trường cửu, để con cháu dù giàu nghèo cũng chớ vội quên, cho niềm vui bao tuổi vẫn thường xuân…
T.T.T
(Viết tặng những người yêu hoa)
