Kể từ khi triều Nguyễn chọn vùng đất địa linh nhân kiệt này làm nơi định đô. Huế trở thành kinh đô của cả nước, là nơi hội tụ tinh hoa văn hóa của dân tộc, mà trong đó, Phật giáo chính là một trong những thành tố quan trọng cấu thành bản sắc văn hóa độc đáo của vùng đất này. Trong suốt chiều dài lịch sử, Huế không chỉ được coi là cái nôi của Phật giáo xứ Đàng Trong, mà kể từ đầu thế kỷ 19 trở đi, Huế còn được mệnh danh là kinh đô Phật giáo của cả nước. Chính từ mảnh đất thiêng liêng này đã lưu xuất ra biết bao những bậc cao tăng thạc đức, hoằng truyền chánh pháp đến muôn phương, làm rường cột của Phật giáo nước nhà. Mạng mạch ấy vẫn mãi lưu truyền cho đến tận hôm nay.
Ni Bộ Bắc tông Thừa Thiên Huế, tiền thân của Ni giới Phật Giáo Huế được hình thành trong sự thành công của phong trào Chấn hưng Phật giáo từ nửa đầu thế kỷ XX, để rồi viết lên một trang sử mới cho Phật giáo Huế. Ni Bộ Thừa Thiên Huế đã có cơ duyên phát huy cao năng lực hoằng pháp độ sanh, từng bước khẳng định vai trò của mình trong lòng Giáo hội và xã hội; đóng góp thiết thực trên mọi phương diện, từ giáo dục, hoằng pháp, thiết lập Ni viện, hoạt động từ thiện cho đến xây dựng bảo vệ đất nước, phát huy nếp sống chốn thiền môn.
Nhìn lại quá trình hình thành phát triển của Ni Bộ Bắc Tông Phật Giáo Thừa Thiên Huế vô cùng khó khăn, trong thời kỳ đen tối nhất của đân tộc và đạo pháp, Chư Tôn Đức Ni trong những bước sơ khai đã bằng tâm niệm nương tựa và hộ trì Tăng già như Ni Trưởng Diên Trường đệ tử Thiền Sư Cương Kỷ (chùa Từ Hiếu) đã kiến tạo Chùa Trúc Lâm và thỉnh Đại Sư Giác Tiên làm trụ trì (1863-1925). Ni Trưởng Diệu Hương (1884-1871) đệ tử Thiền Sư Thanh Thái Phước Chỉ (Tường Vân). Nhị vị Trưởng Lão Ni này là nền móng để xây dựng ngôi nhà ni giới.
Chùa Từ Đàm một thời đã được Hòa Thượng Giác Tiên (Trúc Lâm) và Hòa thượng Tịnh Khiết ủy nhiệm cho mượn làm cơ sở cho Chư ni tu học. Ni Viện Diệu Đức được thành lập bằng tất cả tâm nguyện của Quý Ni Trưởng, lúc đó đã hộ trì để Diệu Đức trở thành một ni trường danh tiếng, nơi đào tạo bao nhiêu ni tài cho Thừa Thiên Huế và các tỉnh thành. Cũng tại Ni Trường này đã hình thành nên Ni Bộ Bắc Tông Thừa Thiên Huế vững mạnh góp phần rất lớn cho sự nghiệp hoằng dương chánh pháp, giáo dục, từ thiện…
Ngày nay khi nước nhà độc lập thống nhất, Phật Giáo có đủ cơ duyên nhưng phải đối mặt trước những khó khăn của lịch sử sau hơn 30 năm đất nước bị chia cắt. GHPG Việt Nam trong từng bước kiện toàn và phát triển bắt kịp xu hướng hội nhập khu vực và quốc tế. Những Hội nghị Ni Giới Sakyadhita “những người con gái Đức Phật” cũng đã thôi thúc ni giới Việt nam để đáp ứng trước nhu cầu tổ chức thời đại. Trung Ương Giáo Hội và Ban Tăng Sự Trung Ương đã cho thành lập Phân Ban Đặc Trách Ni Giới Trung Ương và hệ thống lãnh đạo ni của Tỉnh thành đã được ra mắt.
Ni Bộ ngày nay càng được kiện toàn lớn mạnh và trở thành một bộ phận quan trọng trong Phân Ban Đặc Trách ni Giới. Tuy nhiên những bước tiến tốt đẹp đó vẫn không sao đắp đổi hết mọi niềm ưu tư trăn trở của Quý vị lãnh đạo ni cả nước về tiền đồ của Ni giới trong xu thế hội nhập, về vai trò ‘Dẫn đạo ni đồ” kế thừa và phát huy công hạnh truyền thống của Chư Tôn Đức Ni tiền bối góp phần vào sự phát triển ngày càng lớn mạnh của Giáo Hội và Đất nước, đúng theo phương châm: “Đoàn kết- Hòa Hợp- Trưởng dưỡng đạo tâm- Trang nghiêm Giáo Hội”
Ngày nay, nhờ Tam bảo gia hộ, nhân duyên hội tụ, bằng tâm nguyện của mình, Phân Ban Đặc Trách Ni Giới chuyên lo về đạo học, đạo phong của ni giới, đẩy mạnh các công tác phật sự theo nguyên tắc tổ chức của GHPG Việt Nam và phương châm “Đạo pháp – Dân tộc – Chủ Nghĩa Xã hội”
Từ đây Ni giới chúng ta là những thành viên đáng tin cậy trong đại gia đình GHPGVN. Hy vọng rằng chúng ta sẽ không phụ lòng tin của Giáo Hội. Mỗi người trong Ni giới chúng ta sẽ là một công hạnh Bồ tát được gieo trồng bởi Chư Tăng Ni tiền bối. Chúng ta cần phải thể hiện tinh thần trách nhiệm bổn phận với chính mình và đạo pháp, phát huy đời sống tu tập, phạm hạnh thanh cao của người con gái họ Thích, tiếp nối Tổ Kiều Đàm Di và Chư tôn Trưởng lão Ni tiền bối hành đạo cứu đời. Trước mắt còn rất nhiều gian nan thử thách, chúng ta phải cố gắng đoàn kết, hòa hợp, cảm thông và thống nhất phương hướng làm việc, không nên vì lý do cá nhân mà làm phương hại đến công việc chung của Ni giới.
(Trích diễn văn khai mạc lễ ra mắt Phân Ban Đặc trách Ni giới tỉnh TT Huế NK 2012-2017)
(*) Tiêu đề do BBT đặt
