Tại buổi họp báo ở Tây An hôm 26-12-2007, ông Wang Chong’an, trưởng ban tổ chức cùng nhiều đại biểu trong hội nghị đã bàn về một hộp đựng 5 bảo tháp chứa Xá lợi quý hiếm, bị chôn vùi dưới lòng đất vừa mới được khai quật
Theo các chuyên gia, Xá lợi này được bảo tồn rất chu đáo, là một trong những cổ vật được phát hiện có ý nghĩa nhất kể từ ngày Xá lợi xương ngón tay của đức Phật Thích Ca được phát hiện ở chùa Pháp Môn, Trung Quốc.
Bảo tháp này được kết hợp với nhiều kỹ xảo nghệ thuật như điêu khắc, thuật luyện kim, chạm trổ, mạ vàng, dát ngọc … Kích cỡ của tháp được sắp xếp lớn dần từ trong ra ngoài. Tháp lớn nhất bằng đá, tiếp theo là bằng sắt, đồng, bạc và vàng.
Tháp bằng đá cao 173 milimét, hình bát giác, bên trong phân làm 2 tầng, được trang trí với những hình ảnh của những người lính, thiếu nữ và các dạng nghệ thuật điêu khắc của Phật giáo cùng với những bức họa đầy đủ màu sắc có mạ vàng. Xung quanh tầng này là 4 vị trời Đế Thích cao 49 milimét.
Tháp bằng sắt cao 80 milimét cũng có hình bát giác nhưng chỉ có 1 tầng, được đặt bên trong tháp bằng đá. Đỉnh cao nhất của tháp này có mái hình kim tự tháp. Tháp bằng đồng cao 48 milimét, nằm bên trong tháp bằng sắt. Phần đế, phần thân, phần mái và phần gác chuông được xây dựng tách biệt nhau. Tháp bằng bạc cao 23 milimét, có mạ vàng, được đặt trong tháp bằng đồng. Phần chính của tháp có cổng hình vòm cung. Xung quanh cổng này có rất nhiều tranh điêu khắc nói về: “Đức Phật nhập Niết bàn”, “Đức Phật thuyết Pháp”, “Phật Tỳ-lô-giá-na”.
Tháp bằng vàng cao 8,5 milimét, được đặt bên trong tháp bạc, nằm trên lưng của con sư tử. Trên cùng của tháp này giống hình hoa sen đang nở. Phần chính được chạm hình ảnh “Phật-ty-lô-giá-na” và một vị Thiên Vương đang cầm một bảo tháp và một cái thương. Phần chính của tháp vàng và bạc được bao bọc bên trong một tấm lưới bằng ngọc trai màu trắng, trong suốt và nhiều sợi dây bằng bạc. Đây là sự khám phá quan trọng trong khảo cổ học Phật giáo.
Theo một chuyên viên, tháp bằng vàng vẫn chưa được mở ra, nhưng nếu lắc nhẹ, chúng ta có thể nghe tiếng động của các vật thể nhỏ bên trong, có thể đó là Xá lợi. Giáo sư Huang Xinchuan từ viện nghiên cứu châu Á Thái Bình Dương thuộc Viện nghiên cứu Khoa học và Xã hội của Trung Hoa cho rằng những dấu hiệu từ bức tranh “Phật Tỳ-lô-giá-na” có thể là Xá lợi của Phật bên trong tháp và tháp này chính do một hoàng gia lập nên.
Theo Han Wei, một nhà nghiên cứu thuộc Viện nghiên cứu khảo cổ học tỉnh Sơn Tây, thì không còn nghi ngờ gì nữa đây chính là tháp chứa đựng Xá lợi của đức Phật. Vì tháp này được lập nên để tôn thờ nhân vật được tôn kính cao trong lịch sử Phật giáo.
Một bản tường thuật của Trung tâm văn hóa và bảo tồn Xá lợi thuộc viện bảo tàng quốc gia Trung Quốc nói rằng thành phần để làm tháp này giống như những vật liệu ở thời nhà Đường.
( Theo The Epoch Times, Jan 12, 2008/ T. Đ. T dịch.
