Sáng.
Đôi dép bị hư. Không mới nhưng chưa cũ. Bỏ đi cũng phí. Nhân thể đi chợ ghé người thợ sửa giày đầu phố.Chỗ anh ta làm việc chiếm một khoảng râm dưới tán một cây bàng lớn nhìn ra bờ hồ. Buổi sáng chưa có khách. Anh ta làm ngay và tôi ngồi đợi trên chiếc ghế nhỏ bên cạnh. Ở trong Nội thành, đã qua giờ cao điểm, xe cộ thưa thớt. Nắng tươi, vàng óng như mật chảy tràn qua kẻ lá. Hoa nắng chạy tới tấp trên mặt đường. Hàng phượng già, thân cằn, cành la đà, liêu xiêu trong gió vẫn giữ được màu lục non phơi phới vì xuân chưa hết. Năm nay, hình như mùa hè đến sớm. Buổi sáng đã râm ran tiếng ve. Trong vòm lá xanh tươi ấy giấu kín những nụ hoa. Vào lúc bất ngờ nhất, chúng sẽ bung ra, rừng rực đỏ…Ôi! Cái màu hoa học trò ấy nao nao một trời kỹ niệm….
Người thợ sửa giày vẫn mải mê làm việc. Những động tác khoan thai, thuần thục, đưa những mũi kim đều đặn, thẳng tắp trên chiếc dép đã cũ. Tôi nhìn anh. Chưa bao giờ tôi nghĩ đến một thao tác giản đơn lại có ý nghĩa như thế. Anh không chỉ làm việc mà khẳng định sự tồn tại của mình trong sự thư thái của tâm hồn và tình yêu công việc. Anh lau những vết bẩn rồi quét thêm một lớp xi khiến đôi dép mới hẳn. “ Mấy hả anh? “ “ Cô cho 2.000”. “Tỉ mẩn như thế mà chỉ để lấy 2.000!” Tôi đưa tờ 20.000. “Buổi sáng chưa có tiền lẻ. Thôi, hôm nào tiện thể cô ghé lại rồi đưa cũng được.”
Câu trả lời mới nhẹ nhõm làm sao! Niềm vui trong cuộc sống bình dị của anh tràn sang tôi. Tự nhiên tôi thấy lòng phơi phới…Hôm nay đi chợ về, thế nào cũng ghé lại trả tiền cho anh. Dù muộn. Nhất định thế.
Trưa.
Có việc phải lên chùa KS. Thầy trụ trì đang tiếp tôi thì có khách đến thăm chùa. Bất ngờ quá! Khách là cậu học trò cũ mười mấy năm trước và bạn cậu là một người nước ngoài, Úc hay Canada gì đó, đang làm việc trong ngành khảo cổ, có ý thích nghiên cứu văn hoá Việt Nam, văn hoá Phật giáo. Anh ta khoảng chừng 35 tuổi. Người cao lớn. Cái áo sơ- mi ca-rô bó chặt thân hình vạm vỡ. Chiếc quần Jean cũ bạc màu. Lại thêm cái mủ phớt rộng vành, khiến anh xuất hiện đột ngột giữa sân chùa trông ngồ ngộ như một chàng cao- bồi miền viễn Tây của nước Mỹ. Cậu học trò cũ của tôi giới thiệu anh với thầy trụ trì và chúng tôi ngồi quây quần bên những tách trà…Cuộc trao đổi tuy không dài nhưng cái cách anh quan tâm và sự am hiểu về Phật giáo khiến chúng tôi ngạc nhiên. Càng ngạc nhiên hơn ở phong thái thanh thản, ung dung, từ tốn hiếm thấy ở một người phương Tây. Vẻ mặt chăm chú lắng nghe thầy trụ trì nói chuyện (Mặc dù anh chẳng biết tiếng Việt và phải thông qua người phiên dịch ). Cách nâng ly, cách nhấp trà, cả cái cách chắp tay, cúi đầu để cung kính chào hỏi….Hình như văn hoá Đông phương là bản chất tiên thiên và là nguồn mạch tâm linh sẵn có trong anh. Cho nên nghiên cứu, tìm hiểu chẳng qua là sự trở về. Cảm cái tình của người khách lạ và lưu luyến cậu học trò cũ tôi đưa họ ra đến cổng tam quan. Chúng tôi dừng lại một chút ở đầu dốc. Anh ta bắt tay và chào tôi một câu tiếng Việt bằng giọng lơ lớ :” Xin chao…….Cam ơn. “ Tôi nhìn anh. Trên gương mặt râu ria xồm xoàm trông rất bụi, đỏ gay vì cái nắng nhiệt đới là một đôi mắt…. Một đôi mắt xanh lơ, trong veo, hồn nhiên như trẻ con và vô cùng thân thiện. Chiếc xe lao xuống dốc rồi khuất sau một khúc quanh. Trong khung cảnh tịch mịch, tiếng máy vang động …. nhỏ dần…
Một người khách lạ phương Tây bổng dưng xuất hiện ở một ngôi chùa cổ, khuất tịch giữa làng mạc, thôn xóm Việt Nam. Tôi chắng biết tên anh và chắc chẳng bao giờ còn gặp lại nhưng sao có cảm giác thật gần gũi. Trong đời, có lúc, thế giới bổng như xích lại gần và chủng tộc, ngôn ngữ chẳng thể trở thành rào cản.
Chiều.
Hẹn đi chơi với người bạn cũ thời còn trung học. Không chọn phương tiện thông thường là xe máy mà dùng xe đạp. Lớ ngớ với những vòng quay ban đầu nhưng sau đó cũng tìm lại được thói quen cũ. Tôi chọn một trong những con đường xanh nhất, men theo bờ sông dẫn đến ngôi cổ tự nổi tiếng của Huế. Nắng hiu hiu, gió sông hây hẩy. Vừa đạp xe, vừa nói chuyện. Những vòng quay trở nên nhẹ nhàng hơn dưới chân và thời gian dường như cũng quay trở lại…Gửi xe ở bãi đổ, cả hai leo lên con dốc trước mặt chùa, men ra tận kè đá nhìn xuống dòng sông. Cô bạn tôi lặng nhìn, không nói. Tôi hiểu. Gặp lại dòng sông sau bao năm xa cách như gặp lại cố nhân. Làm sao chẳng bồi hồi. Khúc sông chỗ này uốn lượn thành một đường cong mềm mại. Bên lở, bên bồi. Bãi bồi bên kia sông xanh mượt ngô non. Thôn xóm yên bình lúp xúp sau vườn cây. Những bến nước hoang sơ như tự thuở nào. Những chiếc thuyền câu thanh mảnh như chiếc lá tre dài buông trôi trong ánh chiều vàng rực. Trong không gian tĩnh lặng, tiếng chuông chùa ngân nga, lan toả, chất ngất lưng trời, vời vợi theo từng con nước…Tiếng chuông kỳ diệu, có sức thanh lọc tâm hồn, chữa lành và tiếp thêm nhiều năng lượng mới. Tôi thầm khen con mắt tinh đời của người xưa đã khéo tìm được những nơi đắc địa như thế để vở đất, lập chùa.
Trên đường về chúng tôi gặp một đàn cò. Thỉnh thoảng, tôi vẫn thấy một vài con bay lạc vào thành phố nhưng chưa lúc nào thấy nhiều cò bay thành bầy như thế. Phải đến vài trăm con hay hơn nữa. Như được điều khiển bởi bản năng loài vật, chúng phân ra 3,4 tốp, giữ khoảng cách đều đặn thành những đội hình đẹp và biến hoá theo mỗi vòng bay. Đang từ trên cao bổng lao xuống la đà trên mặt nước rồi lại vút thẳng lên không. Bay từ đầu này sang đầu kia rồi quay trở lại. Đột ngột, đảo từ bờ Bắc sang bờ Nam. Đám cò lạ biểu diễn trên sông lôi kéo sự chú ý của khách du lịch trên thuyền và cả những người đi đường như chúng tôi. Họ dừng lại, nhìn ngắm, trầm trồ. Chừng như bay chán và cũng đã về chiều, chúng gọi nhau về tổ. Tôi nhìn lên, đàn cò đang lướt qua, rợp cả một vùng, cánh chấp chới trong ánh hoàng hôn. Một đàn cò đông đúc thế mà lại sống được ngay giữa lòng thành phố, thảnh thơi, ung dung bay lượn…Một cảm giác bình an, hạnh phúc oà vở trong lòng…
Một ngày trôi qua. Thực sự chẳng có gì đặc biệt. Chỉ là những việc hằng ngày, những người thưòng gặp. Nhưng sao lòng bổng thấy vui. Niềm vui không ồn ào mà thầm lặng, ríu rít. Một vị sư hiền hậu, một người khách phương Tây xa mà gần, người thợ sửa giày quen thuộc góc phố, cậu học trò cũ, người bạn thân lâu ngày gặp lại…..Và cả dòng sông kia đang chảy, bầu trời xanh, đàn cò bay lượn, hoa cải vàng rực bên sông đung đưa trong gió…Tất cả đang tồn tại một cách có ý nghĩa. Đều phô bày vẻ đẹp và toả ngát tình yêu…Lòng thấy vui và hạnh phúc. Vì sao nhỉ? Có lẽ vì ta và tất cả chỉ là một.
Tháng 3- 2010
L.T.C.T
