Vào ngày 11-6-1963, tại một ngã tư đông người tại Sài Gòn, Hòa thượng Thích Quảng Đức đã tự thiêu để phản đối chính sách kỳ thị tôn giáo của chế độ độc tài Ngô Đình Diệm.
Trian Nguyễn là phó giáo sư về nghệ thuật và là một giaó sư cấp Luce Junior về ngành Châu Á học tại Bates, đã được American Council of Learned Societies (Hội Đồng Hiệp Hội Học Thuật Hoa Kỳ) tạo phương tiện đi nghiên cứu về sự kiện mà học giới Hoa Kỳ không để ý tới trong nhiều thập niên, trong khi HT Thích Quảng Đức được Phật Tử VN tôn thờ.
Trian Nguyễn là một trong 57 người nhận tài trợ ACLS này, từ số lượng 1,136 người nộp đơn.
Nguyễn nói, “Nhiều câu hỏi liên hệ tới vị sư cao cấp Việt Nam này, và hành động cuối cùng của ngài vẫn chưa được giải đáp.”
Trong dự án, Nguyễn sẽ nghiên cứu các thư và vật dụng cá nhân của HT. Thích Quảng Đức, trong đó có sách, hồ sơ pháp lý và tài liệu khác đang gìn giữ ở các tu viện Phật Giáo tại Việt Nam, và sẽ có khoảng 2 tá cuộc phỏng vấn với những người liên hệ tới các sự kiện về tự hy sinh của ngài.
Đó sẽ là cao điểm của một cuộn sách đầy đủ đầu tiên về HT. Thích Quảng Đức bằng Anh văn, trong đó cuộc nghiên cứu sẽ mang thêm ánh sáng vào các sự kiện mới về nhà sư và ý nghĩa hy sinh trong hoàn cảnh văn hóa thời đó. Nguyễn hy vọng dự án cũng sẽ đánh thức lại sự tỉnh thức, trong và ngoaì Việt Nam, về cả sự quan trọng lịch sử của sự kiện nhà sư tự hy sinh và về hiện hữu của các vật liệu nghiên cứu.
Nguyễn viết trong đề án gửi ACLS, rằng công trình nghiên cứu hoàn tất “sẽ làm một đóng góp quan trọng và tận nguồn đối với việc tìm hiểu về cả vị sư nổi tiếng này và với văn hóa và lịch sử PGVN trong giữa thế kỷ 20.”
Trian Nguyễn tới Bates Colege năm 2000 nhờ tiền tài trợ từ hội Henry Luce Foundation, và làn giảng viên đầu tiên dạy về lịch sử nghệ thuật Châu Á tại Bates. Giáo sư có bằng tiến sĩ về lịch sử nghệ thuật Châu Á từ UC Berkeley, và có bằng Caohọc về thần học tại Đạị Học Thần Học Harvard Divinity School.
Theo Việt Báo
