Không phải quá chủ quan mà nói rằng mỗi năm khi "Vào Hạ" thì Huế có đầy đủ các mùi hương. Mùi hương đức hạnh của các bậc chân tu toả ra từ các giới trường an cư, hướng đến giải thoát giác ngộ, và mùi hương của hoa sen, mùi hương của tinh khiết, của sự hướng thiện. Vì vậy mà Sen Huế nổi tiếng là sen quí.
Sen Huế được trồng từ thời các chúa Nguyễn, đến đời vua Gia Long, Sen có mặt khắp các sông hồ, hệ thống thuỷ lợi, hộ thành hà quanh kinh thành Phú Xuân cùng hàng chục ao hồ tại các chùa, lăng tẩm…và tồn tại cho đến bây giờ.
"Sen Huế" rất đặc sắc, cả về tâm linh, tâm hồn cho đến văn hoá ẩm thực. Hầu hết các sông hồ được thả sen đều là yếu tố phong thuỷ của vùng đất kinh thành, vì vậy mà sự thăng hoa của Sen cũng chính là sự thăng hoa tâm hồn chủ nhân-của Người Huế "thâm trầm sâu lắng". Thêm vào đó, văn hoá Huế có sự ảnh hưởng rất lớn của văn hoá Phật giáo, vì vậy mà hình tượng hoa sen tượng trưng cho sự tinh khiết và giải thoát giác ngộ được người dân ưa chuộng, người ta thả sen như thể là một sự nhắc nhở hướng thiện. Cho nên người Huế mỗi khi sử dụng hoa sen để dâng cúng hay bất cứ vào trong mục đích gì đều luôn luôn tâm niệm sao cho tâm hồn mình cũng thanh nhã như sen. Sen Huế chính là con người Huế vậy.
Sen Huế là nguồn sống tâm linh cao đẹp của con người Huế. Dân Huế thường dùng sen búp để cúng Phật và cúng tổ tiên. Hình ảnh hoa sen tác động trực tiếp vào tâm linh con người, nên hoa sen được biểu tượng hoá trong đời sống tinh thần của người dân xứ Huế, vì vậy mà hoa sen đã được cách điệu hoá thành những hoa văn, phù điêu trong truyền thống kiến trúc đình chùa miếu mạo ở Huế.
Từ ảnh hưởng của hoa Sen tới đời sống tinh thần mà người dân Huế phải nói là sành điệu bậc thầy về việc sử dụng sen vào văn hoá ẩm thực. Sen Hồ Tịnh Tâm ngày xưa được dùng để ướp trà cho vua. Người ta ướp trà vào ban đêm, khi sen vừa hé nhị là lúc trời đất đang giao hoà. Khi ấy hương còn rất đượm, trà được đặt vào trong lòng hoa rồi dùng dây buộc lại, ép không cho hoa nở ra, để qua hết đêm trà sẽ hấp thụ toàn bộ hương của hoa, ngay sáng hôm sau thì hương thơm của trà đậm đà, say lòng người.
Chè sen Huế chỉ dùng hạt tươi, bóc vỏ, lột lớp áo mỏng, xoi tim rồi đem chưng cách thuỷ, chưng với đường phèn, thì hương mới thơm. Chè sen được múc trong bát cổ men sứ màu xanh nhỏ như "mắt trâu", chỉ độ dăm bảy hạt sen vàng nở lươm tươm, nước chè trong. Trong các dịp lễ tết, hay những người ở xa về kỵ ông bà cha mẹ nấu một om chè sen dâng cúng lên vừa tàn một tuần hương rồi đem suống, chỉ một bát là đã thưởng thức đủ cái "quốc hồn quốc tuý" của xứ Huế…
Ngoài ra Sen Huế còn dùng để nấu cơm sen rất nổi tiếng trong các món ăn truyền thống Huế. Cách nấu cơm sen cũng hết sức cầu kỳ, chỉ có những người phụ nữ Huế thực thụ tính tình điềm đạm có nét "Tôn Nữ" mới nấu được cơm sen. Trong những món ăn "bát bửu", cơm sen xuất hiện với một phong cách rất Huế. Những ai muốn thưởng thức món cơm sen Huế hãy đến Huế vào mùa sen nở, chỉ có mùa sen nở Huế mới có nhiều hương sắc và cho nhiều hượng vị đậm đà…
Mùa hạ năm nay, Sen Huế lại bắt đầu nở, hương sen Huế lại thêm một lần nữa tỏa ngát kinh thành Huế, sắc sen Huế lại một lần nữa tô thêm cho màu thời gian kính của cổ cố đô Huế trầm mặc, thân yêu.
.jpg)
chè hạt sen
.jpg)
cơm sen
Trí Năng
